70 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến – Mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam

Sáng 18/12, tại Thủ đô Hà Nội, Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và thành phố Hà Nội đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946 – 19/12/2016) – một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, gắn liền với chiến công oanh liệt của quân và dân Hà Nội những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp.

Dự buổi lễ có Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu và Nông Đức Mạnh; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Trần Đại Quang; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An và Nguyễn Sinh Hùng; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh; Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí lão thành cách mạng, các mẹ Việt Nam anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân…

Tại buổi Lễ, chúng ta đã được nghe diễn văn Kỷ niệm 70 Ngày toàn quốc kháng chiến do đồng chí Hoàng Trung Hải trình bày, cùng nhau ôn lại những ngày tháng hào hùng của Ngày Toàn quốc kháng chiến – một mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, gắn liền với chiến công oanh liệt của quân và dân Hà Nội những ngày đầu kháng chiến chống thực dân Pháp. Cùng với đó là chặng đường cách mạng gian khổ, giải phóng dân tộc do Đảng lãnh đạo cũng như công cuộc xây dựng, phát triển đất nước ngày nay.

Trong bài diễn văn, đồng chí Hoàng Trung Hải nhấn mạnh: Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà – Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á ra đời, đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước thuộc địa; song cũng khiến cho các thế lực đế quốc và bọn phản động vô cùng lo sợ, tìm mọi cách chống phá, hòng thủ tiêu thành quả vĩ đại vừa giành được của Đảng Cộng sản và dân tộc Việt Nam. Chính quyền cách mạng non trẻ khi đó gặp muôn vàn khó khăn, cùng lúc phải giải quyết nạn đói, nạn mù chữ,… và đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc” khi phải đối phó với “thù trong giặc ngoài”.

Được sự giúp đỡ của quân Anh, ngày 23/9/1945, thực dân Pháp nổ súng gây hấn ở Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương lần thứ hai, sau đó mở rộng đánh chiếm Nam Bộ và Nam Trung Bộ, tìm cách đưa quân ra Bắc Bộ. Trước tình hình đó, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm các biện pháp đấu tranh linh hoạt, mềm dẻo nhằm duy trì hòa bình, giữ vững độc lập dân tộc, thống nhất Tổ quốc. Chính phủ ta đã chủ động đàm phán với Chính phủ Pháp để tránh cuộc chiến tranh, ký Hiệp định sơ bộ ngày 6/3/1946, sau đó ký Tạm ước ngày 14/9/1946.

Song, chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới. Bất chấp những thiện chí hòa bình của ta, ngày 15 và 16/12/1946, quân Pháp nổ súng gây hấn nhiều nơi ở Hà Nội. Ngày 17/12/1946, chúng cho xe phá các công sự của ta ở phố Lò Đúc, rồi gây ra vụ tàn sát đẫm máu đồng bào ta ở phố Hàng Bún, Yên Ninh. Ngày 18/12/1946, tướng Mô-li-e gửi cho ta hai tối hậu thư đòi chiếm đóng Sở Tài chính, đòi ta phải phá bỏ mọi công sự và chướng ngại trên các đường phố, đòi để cho chúng làm nhiệm vụ giữ gìn trị an ở Hà Nội; nếu các đòi hỏi đó không được chấp nhận thì chậm nhất là sáng ngày 20/12/1946, quân Pháp sẽ chuyển sang hành động.

Trước tình thế đó, nêu cao tinh thần yêu nước và trách nhiệm trước Tổ quốc, trước nhân dân, trong hai ngày 18 và 19/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp tại làng Vạn Phúc (Hà Đông) đã quyết định phát động cuộc kháng chiến toàn quốc, kêu gọi đồng bào, chiến sỹ cả nước đứng lên chống thực dân Pháp, bảo vệ độc lập dân tộc.

Đáp lời hiệu triệu của Người, quân và dân Hà Nội đã mở đầu kháng chiến toàn quốc vào hồi 20 giờ 03 phút ngày 19/12/1946 bằng những loạt đại bác từ Pháo đài Láng vào các mục tiêu trong Thành phố, chính thức mở đầu cuộc kháng chiến với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”. Cùng với Hà Nội, quân và dân các địa phương khắp Bắc, Trung, Nam, như: Hải Phòng, Nam Định, Hải Dương, Thanh Hóa, Vinh, Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn,… đã đồng loạt anh dũng đứng lên chống thực dân Pháp xâm lược. Cả dân tộc ta muôn người như một, chung sức đồng lòng, nhất tề đứng lên cầm vũ khí chống giặc ngoại xâm với ý chí sục sôi, quyết tâm hy sinh và niềm tin tất thắng.

Cuộc kháng chiến toàn quốc bắt đầu, trong đó cuộc chiến đấu của quân và dân Thủ đô giữ vị trí đặc biệt quan trọng. Hà Nội đã thực hiện nghiêm, có hiệu quả mệnh lệnh kháng chiến. Cuộc Toàn quốc kháng chiến được mở đầu một cách chủ động, có chuẩn bị, thực hiện đúng kế hoạch tác chiến, đẩy quân Pháp vào thế bị động.

Cuộc chiến đấu anh dũng của quân dân Thủ đô trong 60 ngày đêm một lần nữa thể hiện rõ “khí phách cha ông và hồn thiêng sông núi”, làm rạng rỡ thêm hùng khí đất Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội; thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, cốt cách, tâm hồn của người Thăng Long – Hà Nội: thanh lịch – hào hoa – yêu chuộng hòa bình nhưng cũng quật cường – bất khuất, sẵn sàng hy sinh, hiến dâng tất cả vì nền độc lập – tự do của dân tộc… Có thể nói, chiến công của quân và dân Thủ đô trong mùa Đông năm 1946 có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt, được Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá cao: “Các chú giam chân địch được một tháng là thắng lợi, đến nay giữ Hà Nội được hai tháng là đại thắng lợi”.

Hình tượng những chiến sĩ Cảm tử quân Hà Nội “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” mãi mãi là biểu tượng bất tử về cuộc chiến tranh nhân dân, mà ở đó mỗi người dân đều là chiến sỹ và sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc; qua đó, góp phần làm bùng cháy lên ngọn lửa ái quốc, tạo nên sức mạnh to lớn để “Thắng lợi nhất định về dân tộc ta!” như khẳng định của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến.
…

Khi non sông thống nhất, Tổ quốc liền một dải, đất nước ta lại nỗ lực bước vào thời kỳ khôi phục và phát triển. Sau 30 năm thực hiện đường lối đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử… Những thành tựu đạt được trên các lĩnh vực sau 70 năm Toàn quốc kháng chiến, nhất là trong 30 năm đổi mới, đã tạo cơ sở và tiền đề quan trọng để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ, toàn diện hơn nữa trong giai đoạn mới.

Từ mốc son chói lọi này, nhìn về quá khứ, hướng tới tương lai, chúng ta càng thêm phấn khởi, tự hào, trân trọng những gì đã làm được để tiếp tục ra sức phát huy; đồng thời, chúng ta cũng nghĩ suy, trăn trở về những gì chưa làm được để quyết tâm khắc phục, sửa chữa; càng thấm thía sâu sắc giá trị quý báu không gì sánh được của: Độc lập, Tự do của dân tộc và hạnh phúc của nhân dân; về giá trị của hoà bình và phát triển; càng tin tưởng vào sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Thủ đô và đất nước.

Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải khẳng định: “Trách nhiệm và sứ mệnh của chúng ta trước quá khứ lịch sử hào hùng của cha ông ta để lại, trước tương lai tươi sáng của dân tộc Việt Nam là: phát huy sức mạnh khối Đại đoàn kết toàn dân tộc, huy động mọi nguồn lực, tranh thủ thời cơ, vượt qua thách thức, xây dựng đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn như Bác Hồ muôn vàn kính yêu hằng mong ước. Đó là ý chí và khát vọng của nhân dân cả nước cũng như của Đảng bộ và nhân dân Thủ đô Hà Nội; là trách nhiệm của thế hệ hôm nay đối với cha ông và muôn đời sau”.

Cũng tại Lễ kỷ niệm, đại tá Nguyễn Huy Du, sinh năm 1930, cựu chiến sỹ Ban liên lạc truyền thống quyết tử Liên khu I, Trung đoàn Thủ đô tham gia chiến dịch 60 ngày đêm bảo vệ Hà Nội năm xưa đã làm sống lại một thời kỳ chiến đấu oanh liệt, hào hùng của nhân dân Thủ đô và cả nước: “Ngày 17/8/1945, tôi và bạn bè học sinh tham gia cuộc mít tinh biểu tình cướp diễn đàn của bọn bù nhìn thân Nhật tại Nhà hát Lớn Hà Nội, rồi sau đó lao mình vào dòng thác cách mạng, đi cướp chính quyền ở Dinh khâm sai Bắc Bộ Phủ và đánh chiếm trại Bảo an ninh ở phố Hàng Bài. Những ngày cuối năm 1946, Thực dân Pháp trở mặt đánh chiếm Lạng Sơn, Hải Phòng và gây hấn ngay tại Hà Nội. Chúng ngang nhiên khiêu khích trắng trợn, cướp bóc, bắn giết đồng bào ta trên các đường phố với dã tâm, âm mưu cướp nước ta một lần nữa.

8 giờ 3 phút tối ngày 19/12/1946, đèn điện vụt tắt, những quả đại bác đầu tiên từ Pháo đài Láng, Xuân Tảo, Xuân Canh nã vào thành Hà Nội. Giờ cứu nước đã đến, chúng tôi xông ngay ra đường để ngả cây cối, ngả cột đèn, rải mìn, rải chướng ngại vật trên phố Hàng Da, phố Đường Thành để chặn địch tấn công từ trong thành ra. Tôi đã cùng trung đội 3 tự nguyện chiến đấu, đánh địch ở phố Cửa Nam, phố Hàng Bông, phố Hàng Trống, phố Hàng Gai… Sau 60 ngày đêm chiến đấu, lăn lộn vần nhau với địch trong những căn nhà đổ nát, những khu phố bị bắn phá tan hoang, cuộc sống trong các chiến hào đầy gian khổ thiếu thốn. Nhưng với tinh thần chiến đấu đầy quả cảm, không sợ hi sinh, lại được sự động viên của Bác Hồ, chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ…”

Và để minh chứng thêm về tinh thần quả cảm, mưu trí của quân và dân Hà Nội, PGS.TS Trần Xuân Bách, sinh năm 1984, giảng viên trường Đại học Y Hà Nội – đại diện cho thế hệ trẻ – đã nói lên những cảm nghĩ của mình đồng thời khẳng định niềm tự hào, trách nhiệm của thế hệ trẻ ngày nay phải phấn đấu học tập, rèn luyện, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc để xứng đáng với những cống hiến, hy sinh của các thế hệ đi trước.

Hân Hân

(Mask)