Nhằm tiếp tục thực hiện và triển khai hiệu quả các quy định, tránh tình trạng sai phạm, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, tu bổ, tôn tạo di tích, ngày 15/3/2023, UBND quận Đống Đa đã có văn bản số 494/UBND-VHTT về tăng cường quản lý, tu bổ tôn tạo di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn quận.
Theo đó, UBND quận yêu cầu các đơn vị, các phòng, ban và các phường trên địa bàn quận cần thực hiện công tác tu bổ, tôn tạo di tích đảm bảo đúng các nội dung sau:
Đối với các đơn vị được giao Chủ đầu tư các dự án tu bổ, tôn tạo di tích trên địa bàn quận cần nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật cũng như Nghị định của Chính phủ, các văn bản chỉ đạo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, của UBND Thành phố và hướng dẫn của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội về việc bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh…
Thành lập hội đồng đánh giá di tích và ban hành Quy chế làm việc của Hội đồng, thực hiện các quy định về tu bổ di tích tại Thông tư số 15/2019/TTBVHTTDL ngày 31/12/2019 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định chi tiết một số điều quy định về bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích. Đối với công trình kiến trúc gỗ, đảm bảo giữ gìn tối đa các cấu kiện gỗ cổ, gỗ cũ có khả năng tái sử dụng, các bức chạm khắc có giá trị về mỹ thuật, đảm bảo tính kế thừa; ưu tiên sử dụng các biện pháp thi công, giải pháp kỹ thuật truyền thống trong quá trình hạ giải, tu bổ, lắp dựng; bảo vệ an toàn hiện vật, di vật, cổ vật, đồ thờ và cảnh quan di tích trong suốt quá trình thi công; triệt để sử dụng biện pháp chắp – nối – vá đối với các cấu kiện hư hỏng một phần; chỉ thay thế cấu kiện gỗ cũ, gỗ cổ đã hư hỏng hoàn toàn khi có sự đồng ý của Hội đồng đánh giá di tích.
Các đơn vị là Chủ đầu tư cũng phải chịu trách nhiệm trực tiếp về thực hiện đúng quy định về tu bổ di tích theo nhiệm vụ được giao, không để xảy ra sai phạm, tu bổ sai phép tại các dự án di tích dưới bất kỳ hình thức nào. Tổ chức tuyên truyền rộng rãi và công khai nội dung dự án tu bổ di tích đã được phê duyệt theo quy định nhằm tạo sự đồng thuận trong Nhân dân.
Rà soát, lựa chọn đơn vị đủ điều kiện hành nghề thiết kế tu bổ di tích, tư vấn giám sát, thi công tu bổ di tích; đảm bảo hoạt động tu bổ tôn tạo di tích đúng quy định của pháp luật về di sản văn hóa và pháp luật khác có liên quan. Đồng thời tăng cường phát huy vai trò giám sát cộng đồng, kịp thời phát hiện, điều chỉnh những sai sót có thể xảy ra trong quá trình thực hiện, tránh để xảy ra sai phạm, sai phép mới xử lý.
Quá trình lập dự án cần khảo sát chi tiết về các vấn đề lịch sử, khảo cổ, văn hóa, kiến trúc, nghệ thuật, quá trình xây dựng, tu bổ, kỹ thuật, vật liệu xây dựng di tích; đánh giá tình trạng kỹ thuật, tình trạng quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích và các kết quả khảo sát theo quy định của pháp luật về xây dựng, đáp ứng đúng quy mô, mục tiêu đầu tư.
Trong trường hợp sự cố, sự vụ liên quan đến việc làm hư hỏng, mai một yếu tố gốc, ảnh hưởng hoặc xâm hại giá trị di tích cần báo cáo ngay với UBND quận để có biện pháp chỉ đạo, khắc phục, xử lý kịp thời.
Người đứng đầu đơn vị chịu trách nhiệm toàn diện trước UBND Quận trong công tác tu bổ, tôn tạo di tích tại các dự án được giao làm chủ đầu tư; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, giám sát, không để xảy ra tình trạng sai phạm, tu bổ di tích sai phép (có văn bản thẩm định, phê duyệt hồ sơ thiết kế của cấp có thẩm quyền nhưng trong quá trình thi công chủ đầu tư, nhà thầu thi công tự ý thay đổi một số nội dung không đúng thiết kế đã được thẩm định, phê duyệt; không thực hiện điều chỉnh, bổ sung hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công khi có phát sinh, phát hiện mới về di tích trình cấp có thẩm quyền chấp thuận; chưa có hồ sơ điều chỉnh, bổ sung, chưa có văn bản chấp thuận của cấp có thẩm quyền nhưng chủ đầu tư, nhà thầu cố ý, tiếp tục thi công nội dung phát sinh ngoài nội dung đã được thẩm định, phê duyệt…).
Đối với các phòng ban, đơn vị liên quan thuộc quận cần tăng cường công tác quản lý nhà nước trong công tác tu bổ, tôn tạo di tích theo chỉ đạo của HĐND – UBND Thành phố tại Kế hoạch số 139/KH-UBND ngày 06/5/2022 về công tác quản lý, tu bổ, tôn tạo di tích; tránh tình trạng sai phạm, khắc phục những tồn tại hạn chế trong hồ sơ thiết kế các dự án tu bổ, tôn tạo di tích.
Hướng dẫn các chủ đầu tư thực hiện đúng quy trình, thủ tục triển khai các dự án, báo cáo kinh tế – kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công tu bổ di tích theo nội dung đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Di sản văn hóa (di tích xếp hạng cấp quốc gia đặc biệt, cấp quốc gia), Sở Văn hóa và Thể thao (di tích xếp hạng cấp Thành phố, di tích chưa xếp hạng nhưng nằm trong danh mục kiểm kê) thẩm định chuyên ngành của cấp xếp hạng.
Trong quá trình triển khai dự án tu bổ di tích các đơn vị căn cứ chức năng nhiệm vụ chủ động tham mưu UBND quận bố trí kế hoạch vốn, phê duyệt hồ sơ quyết toán; thực hiện rà soát, đề xuất chủ trương đầu tư triển khai các dự án tu bổ, tôn tạo di tích (đối với các di tích chưa nằm trong kế hoạch đầu tư công).
Trong quá trình triển khai dự án cần điều chỉnh, bổ sung thiết kế bản vẽ thi công phải thực hiện theo đúng quy trình sau: Thiết kế bản vẽ thi công tu bổ di tích được điều chỉnh, bổ sung khi có phát sinh, phát hiện mới về di tích trong quá trình thi công tu bổ di tích. Việc điều chỉnh, bổ sung thiết kế bản vẽ thi công tu bổ di tích phải phù hợp với mục tiêu, nhiệm vụ của dự án tu bổ di tích đã được phê duyệt. Chỉ được phép tiếp tục thi công khi hồ sơ điều chỉnh, bổ Thiết kế bản vẽ thi công tu bổ di tích được cấp có thẩm quyền chấp thuận bằng văn bản. Căn cứ chức năng nhiệm vụ được giao, chủ động kiểm tra, giám sát trong quá trình thực hiện hoạt động tu bổ di tích, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, kiên quyết xử lý vụ việc vi phạm làm ảnh hưởng tới giá trị di tích.
UBND quận Đống Đa cũng yêu cầu các phường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động Nhân dân chấp hành các quy định hiện hành của nhà nước về bảo vệ di sản văn hóa, nâng cao ý thức trách nhiệm tham gia bảo vệ, giữ gìn cảnh quan môi trường tại các di tích trên địa bàn phường. Đồng thời, UBND các phường phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chuyên môn thuộc thành phố, quận thực hiện các dự án tu bổ, tôn tạo trên địa bàn quản lý theo đúng nội dung hồ sơ dự án đã được thẩm định, phê duyệt theo quy định của Luật Di sản văn hóa, Luật Xây dựng, Luật Đầu tư công, các văn bản quy phạm Pháp luật và các văn bản quy phạm pháp luật và quy định của thành phố liên quan. Tăng cường kiểm tra, giám sát trong suốt quá trình thi công, thanh quyết toán, không được để xảy ra tình trạng sai phạm tu bổ tôn tạo sai phép.
Chỉ đạo, đôn đốc Ban giám sát cộng đồng quản lý, giám sát chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư, nhà thầu thi công không được tự ý “bỏ cũ thay mới”, thay đổi tỉ lệ, kích thước, biến đổi hiện trạng di tích; không đảm bảo chất lượng công trình; không đúng, sai mục tiêu, sai quy mô đầu tư của dự án.
PV