Lễ hội kỷ niệm 595 năm ngày Vua Lê Thái Tổ đăng quang (1428-2023) được UBND quận Hoàn Kiếm tổ chức từ ngày 02/6 đến ngày 04/6/2023.
20h00 ngày 02/6/2023 (tức ngày 15/4 âm lịch), Lễ hội đã được khai mạc tại khu vực Tượng đài Vua Lê. Chương trình Lễ khai mạc gồm: Lễ dâng hương tưởng niệm Vua Lê Thái Tổ; khai mạc Lễ hội truyền thống và biểu diễn văn hóa nghệ thuật truyền thống.
17h00 ngày 03/06 diễn ra Lễ rước truyền thống quanh hồ Hoàn Kiếm. Đoàn rước xuất phát từ khu vực Tượng đài Vua Lê Thái Tổ, đi quanh hồ Hoàn Kiếm. Đến khu vực Tượng đài Vua Lý Thái Tổ, đoàn rước dừng lại dâng hương, đội múa lân, rồng, cờ hội, sênh tiền, đánh bồng múa biểu diễn ở sân trước tượng đài Vua Lý Thái Tổ. Sau đó đoàn rước đi tiếp về khu vực Tượng đài Vua Lê và kết thúc tại đây.
Bên cạnh đó, từ ngày 03/6 đến 04/6, còn có nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật diễn ra trong khuôn khổ của Lễ hội, như: Triển lãm tranh dân gian Hàng Trống tại Đình Nam Hương; Triển lãm ảnh về hồ Hoàn Kiếm tại hè hồ Hoàn Kiếm (đối diện tượng đài Vua Lê); Biểu diễn thư pháp và trình diễn nặn Tò he tại không gian đi bộ hồ Hoàn Kiếm; Biểu diễn cờ người tại khu vực trước cửa Trung tâm Văn hóa thông tin Hồ Gươm -số 2 phố Lê Thái Tổ; Biểu diễn võ dân tộc tại khu vực hè hồ Hoàn Kiếm, đối diện tượng đài Vua Lê.
Lễ hội kỷ niệm 595 năm Ngày vua Lê Thái Tổ đăng quang (1428-2023) là dịp ôn lại truyền thống lịch sử; ghi nhớ công lao to lớn của Đức Vua Lê Thái Tổ; tôn vinh và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc, đồng thời đẩy mạnh quảng bá những giá trị lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật đặc trưng của khu di tích tưởng niệm vua Lê Thái Tổ, gắn với sự phát triển của Thăng Long – Hà Nội.
Công lao của anh hùng dân tộc Lê Lợi (Vua Lê Thái Tổ) gắn liền với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn chống quân Minh, vào đầu thế kỷ 15. Năm 1407, sau khi đánh bại nhà Hồ, giặc Minh chính thức đặt ách đô hộ lên đất nước ta. Trước cảnh nô lệ, nhân dân lầm than, năm 1418, ở đất Lam Sơn (Thanh Hoá), Lê Lợi đã dựng cờ khởi nghĩa chống quân Minh. Dưới sự lãnh đạo thiên tài của Lê Lợi, khởi nghĩa Lam Sơn đã thắng lợi, hàng chục vạn quân xâm lăng đã phải tháo chạy về nước, chấm dứt 20 năm xâm lược đất nước ta. Trong niềm vui hân hoan của dân tộc, ngày 15 tháng 4 năm Mậu Thân (1428), Lê Lợi chính thức đăng quang ngôi Vua tại điện Kính Thiên, thành Đông Quan (Hà Nội ngày nay), xưng vương là Thuận Thiên, đặt tên nước là Đại Việt, ban Bình Ngô Đại Cáo. Trong suốt thời gian trị vì, Lê Thái Tổ đã đặt nền móng vững chắc cho cả một triều đại và một nền độc lập phồn thịnh của quốc gia Đại Việt.
Sự kiện đăng quang của Vua Lê Thái Tổ năm xưa đã đi vào lịch sử, trở thành sự kiện lớn trong sự ngưỡng vọng, tôn vinh của dân tộc. Để tỏ lòng thành kính và tưởng nhớ công lao to lớn của Đức Vua, Nhân dân nhiều địa phương trong cả nước đã lập đền thờ, dựng tượng đài và đặt tên đường phố mang tên Lê Lợi.
Bên hồ Hoàn Kiếm, nơi gắn với truyền thuyết nhà vua trả gươm báu cho rùa thần sau khi hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, tượng đài Vua Lê Thái Tổ cùng với đình Nam Hương được xây dựng tạo thành một quần thể di tích lịch sử văn hóa trang nghiêm, cổ kính. Đây là nơi lưu giữ những truyền thống văn hóa tốt đẹp giữa lòng Thủ đô, một trung tâm sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng cộng đồng có giá trị tiêu biểu. Với ý nghĩa và giá trị trường tồn đó, công trình tưởng niệm vua Lê Thái Tổ và Di tích lịch sử văn hoá đình Nam Hương đã được Nhà nước xếp hạng là Di tích Lịch sử văn hoá cấp Quốc gia để giữ gìn, bảo tồn và lưu truyền cho các thế hệ mai sau.
Lễ hội kỷ niệm ngày Đức Lê Thái Tổ đăng quang được tổ chức 5 năm một lần. Lễ hội là dấu ấn văn hóa sinh động, có ý nghĩa, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, tôn vinh những giá trị văn hóa lịch sử quốc gia Khu phố cổ Hà Nội, giá trị Di sản văn hóa Quốc gia đặc biệt đền Ngọc Sơn và hồ Hoàn Kiếm, giá trị văn hóa sáng tạo không gian đi bộ khu vực hồ Hoàn Kiếm tới du khách trong và ngoài nước.
V.H