Ở các địa phương trên địa bàn Hà Nội, biểu diễn Trống hội kết hợp múa Cờ hội đang nở rộ, rộng khắp. Âm vang tiếng Trống hội Thăng Long trầm bổng, rộn ràng, Cờ ngũ sắc mềm mại phấp phới, tiếng hò reo vang dội, mang đến nhiều cung bậc cảm xúc cho người xem, khơi dậy không khí hào hùng…
Từ bao đời nay, tiếng Trống hội gắn liền với đời sống, văn hóa của dân tộc Việt Nam. Trong công cuộc chống giặc ngoại xâm, tiếng Trống thúc giục nghĩa quân ra trận. Ở các lễ hội truyền thống, âm thanh hối hả của tiếng Trống như mời gọi bà con trong xóm, ngoài làng tới vui hội. Theo nhịp Trống, các trò chơi dân gian cũng trở nên sôi động, rộn rã hơn. Nhờ có tiếng Trống, đội múa rồng, lân, sư tử được tiếp thêm sinh lực, khí thế để trình diễn những động tác hay, đẹp mắt. Đội Vật thông qua tiếng Trống trở nên quyết liệt hơn, tinh thế hơn với những miếng đánh hiểm quật ngã đối phương… Tiếng Trống hội tạo ra không gian giao cảm để con người bày tỏ cảm xúc, gửi gắm ước mơ, nguyện vọng về một cuộc sống tươi đẹp, hạnh phúc, đời sống văn hóa, tinh thần ngày một nâng cao.
Giảng viên truyền đạt một số kỹ thuật múa Cờ hội cơ bản
Cờ hội hay còn gọi là Cờ ngũ sắc được thiết kế dựa trên thuyết âm dương ngũ hành (kim, thủy, mộc, hỏa, thổ) là một loại cờ truyền thống của dân tộc, được ông cha ta sáng tạo và lưu truyền cho đến ngày nay. Tại những di tích lịch sử – văn hóa, hay các nghi lễ, lễ hội, hoạt động văn hóa, thể thao… đều có sự xuất hiện của Cờ ngũ sắc.
Ở các địa phương trên địa bàn Hà Nội, biểu diễn Trống hội kết hợp múa Cờ hội đang nở rộ, rộng khắp. Âm vang tiếng Trống hội Thăng Long trầm bổng, rộn ràng, Cờ ngũ sắc mềm mại phấp phới, tiếng hò reo vang dội mang đến nhiều cung bậc cảm xúc cho người xem, khơi dậy không khí hào hùng.
Hiện toàn thành phố có 5.266 công trình văn hóa, thể thao, trong đó có 4.671 nhà văn hóa, điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng ở thôn, tổ dân phố. Để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở, đồng thời chuẩn bị tốt cho hoạt động văn hóa nghệ thuật chào mừng kỷ niệm các ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của Thủ đô và đất nước trong năm 2025, Trung tâm Văn hóa Thành phố tổ chức Lớp bồi dưỡng kiến thức với chuyên đề “Dàn dựng, biểu diễn Trống hội, Cờ hội” cho các chủ nhiệm nhà văn hóa, chủ nhiệm câu lạc bộ nghệ thuật thôn, tổ dân phố ở các xã, phường, thị trấn; hạt nhân phong trào văn nghệ tại cơ sở.
Lớp bồi dưỡng được tổ chức trong 4 ngày (11-14/12/2024) thu hút 600 học viên tham gia. Tại Lớp bồi dưỡng, các học viên được NSƯT Kiều Oanh – Đạo diễn sự kiện lễ hội, Nhà hát Tuồng Việt Nam và NSƯT Đức Mười – Nhà hát Tuồng Việt Nam hướng dẫn thực hành kỹ năng biểu diễn Trống hội, múa Cờ hội; hướng dẫn dàn dựng tiết mục biểu diễn Trống hội kết hợp múa Cờ hội.
Sau khi được giảng viên hướng dẫn, học viên tích cực tham gia tập luyện. Từ đó giảng viên góp ý, chỉ ra những mặt được, chưa được rồi chỉnh sửa để có bài biểu diễn đạt kết quả tốt nhất.
NSƯT Đức Mười khi truyền đạt kiến thức Trống hội, Cờ hội cho rằng, nếu chỉ hướng dẫn lý thuyết thôi thì các học viên rất khó thực hiện. Cần phải thực hành để biết cách cầm dùi như thế nào, đánh thế nào cho hay. Trên cơ sở các học viên tự dàn dựng bài Trống, muốn sử dụng kỹ thuật đánh sao cho hiệu quả, động tác đánh sao cho đẹp, giảng viên sẽ chỉnh sửa, nắn động tác.
Các đội có sẵn bài Trống rồi và muốn đưa múa Cờ hội vào ở đoạn nào cho hợp lý, giảng viên chế bài Cờ để đoạn Trống này xuất hiện, làm động tác này, sang đến đoạn Trống sau thì chuyển động tác khác. Tức là có quy trình của nó, mỗi một đoạn vào một động tác múa Cờ để ăn với tiết tấu của bài Trống…
Học viên thực hành kỹ năng biểu diễn Trống hội, múa Cờ hội
NSƯT Kiều Oanh trao đổi với học viên, mỗi một bài Trống, các đội có biên đạo riêng và dàn dựng theo ý của mình. Thế nên giảng viên rất tôn trọng những bài mà các đội có sẵn. Trên cái nền đấy, giảng viên chỉnh sửa những động tác cơ bản để học viên áp dụng vào bài. Giảng viên không thay đổi bài của các đội.
Với một số kỹ thuật múa Cờ cơ bản như quay ngang Cờ trước mặt là Cờ phải phẳng và lá Cờ phải quay liên hoàn, không bị gãy. Động tác quay Cờ qua lưng đòi hỏi phải nhanh, lưng cúi xuống thì lá cờ mới có thể qua được… Chú ý khi múa Cờ thì lá Cờ phải bay mềm mại, không để Cờ quét xuống đất. Cần để ý hướng cờ bên nào thì chân tấn về bên đấy nhiều hơn sẽ có dáng múa Cờ khỏe. Các đội có thể lấy động tác này hoặc không lấy động tác kia, điều đấy rất quan trọng. Từ những động tác cơ bản, biên đạo sẽ sắp xếp, kết nối lại tạo thành một tiết mục múa Cờ sinh động, hấp dẫn hơn…
Chia sẻ về việc được tham gia Lớp bồi dưỡng “Dàn dựng, biểu diễn Trống hội, Cờ hội”, bà Phí Thị Xuân Liễu, 60 tuổi, sinh hoạt tại Câu lạc bộ liên thế hệ phường Khương Đình, quận Thanh Xuân cho biết: “Anh chị em trong Câu lạc bộ rất vui khi được cử đi học tập nâng cao kiến thức về Trống hội, Cờ hội. Tham gia Lớp bồi dưỡng, các học viên được tập luyện bài bản hơn. Chúng tôi nhận thấy, từ cách mặc trang phục cho đến cách đánh trống, thế đứng múa Cờ đều phải có quy chuẩn của nó, chứ không tự do thể hiện theo khả năng của mỗi người như mọi khi. Qua Lớp bồi dưỡng, chúng tôi được nâng cao kiến thức dàn dựng bài Trống hội kết hợp múa Cờ hội cho đội mình đồng nhất hơn. Giả sử có dự thi cuộc liên hoan, hội diễn nào của thành phố hoặc quận thì cũng theo một quy chuẩn để tập luyện. Tôi mong muốn thành phố quan tâm bồi dưỡng thêm nhiều lớp hơn nữa để các học viên được giao lưu, học hỏi, nâng cao kiến thức, kỹ năng, góp phần thúc đẩy phong trào văn hóa, văn nghệ ở cơ sở”.
Bà Chu Thị Ngọc Ánh, 49 tuổi, thành viên Ban chủ nhiệm Câu lạc bộ Trống thôn Hải Bối, xã Hải Bối, huyện Đông Anh phấn khởi nói: “Tôi rất mừng khi huyện Đông Anh cử tham gia Lớp bồi dưỡng này. Tôi học được rất nhiều điều mới mẻ, bởi vì ở chỗ tôi các bài Trống chưa được nhuần nhuyễn, các động tác kỹ thuật chưa được chuẩn. Nay các thầy, cô chỉ dạy cho, tôi sẽ về truyền đạt lại với Câu lạc bộ Trống thôn mình về các kỹ năng mà tôi lĩnh hội được. Có mấy động tác khó tôi đều quay clip để về tiếp tục tập luyện”.
Đánh giá về Lớp bồi dưỡng kiến thức ”Dàn dựng, biểu diễn Trống hội, Cờ hội”, Giám đốc Trung tâm Văn hóa Thành phố Lý Thị Thúy Hạnh nhận định, Lớp bồi dưỡng đã thành công ngoài mong đợi nhờ có sự hướng dẫn tận tình, trách nhiệm của các giảng viên; tinh thần ham học hỏi, tập luyện nghiêm túc, miệt mài của các học viên ở mọi thành phần, lứa tuổi. Điều đó cho thấy việc quan tâm đầu tư, bồi dưỡng nâng cao nguồn nhân lực trực tiếp, thiết thực cho hạt nhân phong trào cơ sở, chủ nhiệm các nhà văn hóa, câu lạc bộ nghệ thuật sẽ có sức lan tỏa rộng rãi, đáp ứng nhu cầu sáng tạo, hưởng thụ văn hóa từ cấp cơ sở, góp phần làm phong phú phong trào văn hóa nghệ thuật Thủ đô./.
Ngọc Trâm