Du khách trong và ngoài nước có dịp đến với Hà Nội chắc hẳn sẽ không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức những màn trình diễn nghệ thuật đặc sắc, “độc nhất vô nhị” tại Nhà hát múa rối Thăng Long – “Nhà hát duy nhất châu Á đạt kỷ lục biểu diễn múa rối nước 365 ngày/năm”.
Ra đời từ nền văn minh lúa nước dân tộc Việt, múa rối nước hình thành và phát triển ở hầu hết các làng xã thuộc kinh thành Thăng Long và ở các phường, gánh rối một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Rối nước chứa đựng tâm tư, tình cảm, thể hiện trí tuệ, sức sáng tạo cũng như những ước vọng của người Việt. Múa rối nước được xếp hạng là một trong những loại hình nghệ thuật có giá trị cao trong đời sống văn hóa tinh thần nhân dân Việt Nam.
Các nghệ sĩ rối nước, những người luôn đứng sau tấm liếp
Nhiều năm qua, Nhà hát múa rối Thăng Long được biết tới như một địa chỉ văn hóa góp phần làm giàu thêm cho nghệ thuật rối nước dân gian – một di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc. Khán giả đến với Nhà hát sẽ cảm nhận được không gian của múa rối dân gian truyền thống ngay từ nét kiến trúc và họa tiết độc đáo nơi cổng chào: những chú Tễu, cô tiên với kích thước lớn được đặt từng hàng phía trên cao; bức tranh đá mô phỏng sân khấu rối nước cùng hình ảnh mái đình, cờ hội, thuyền rồng và sóng nước uốn lượn…Ngày 18-9-2013, Tổ chức kỷ lục chấu Á đã chính thức xác lập Nhà hát múa rối Thăng Long là “Nhà hát duy nhất châu Á đạt kỷ lục biểu diễn múa rối nước 365 ngày/năm”. Nhà hát đã trở thành một điểm đến văn hóa hấp dẫn của du khách nước ngoài khi đến với Việt Nam và những ai quan tâm, thích tìm hiểu về văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc.
Du khách nước ngoài đến với sân khấu Nhà hát múa rối Thăng Long để thưởng thức, khám phá văn hóa dân gian Việt Nam. Sân khấu rối nước tuy nhỏ nhưng hội tụ những nét đẹp tinh túy, thấm đẫm hồn Việt: mái đình cong vút, rặng tre xanh, em bé chăn trâu thổi sáo,những liền anh liền chị áo tứ thân mớ ba mớ bảy cùng điệu hát quan họ giao duyên… Khán giả nước ngoài trầm trồ thích thú trước những màn trình diễn tràn ngập sắc màu, trong thanh âm của trống, nhị, sáo, bầu… và không quên lưu lại cho mình những khoảnh khắc đẹp tại sân khấu rối nước độc đáo nơi đây. Không chỉ có vậy, bằng những sáng tạo, cách tân trong nội dung và hình thức biểu diễn, Nhà hát múa rối Thăng Long đã giới thiệu tới công chúng nét văn hóa đặc sắc của các quốc gia trên thế giới cũng như tạo sự gần gũi giữa rối nước Việt Nam với khán giả quốc tế. Những vị khách phương Tây sẽ thấy rất thú vị khi thưởng thức trích đoạn ba-lê kinh điển “Hồ Thiên Nga” của nhà soạn nhạc thiên tài Tchaikovsy với rối thiên nga trắng trình diễn vũ đạo trên nước. Tiết mục nằm trong chương trình nghệ thuật Bay lên từ mặt nước đạt Huy chương Bạc tại Liên hoan Múa rối Quốc tế (LHMRQT) lấn thứ IV năm 2015 vừa qua tại Hà Nội.
Trích đoạn ba-lê Hồ Thiên Nga kết hợp văn hóa phương Tây và rối nước truyền thống
Múa rối nước có sức hấp dẫn đặc biệt đối với trẻ em. Những khán giả nhỏ tuổi cùng cha, mẹ đến với Nhà hát múa rối Thăng Long không chỉ để được thỏa sức ngắm nhìn, đắm mình trong thế giới rực rỡ sắc màu của những chú rối ngộ nghĩnh mà còn để thêm hiểu, thêm yêu múa rối nước, một nét đẹp văn hóa truyền thống của đất nước. Những Sự tích Hồ Gươm, Thánh Gióng, Huyền thoại Tiên Rồng,… mà các em nhỏ đã được biết đến qua sách vở trở nên gần gũi, chân thực hơn trong những tiết mục rối nước. Ngày Quốc tế Thiếu nhi 1/6 hàng năm, Nhà hát đều đặn biểu diễn những vở diễn, tiết mục đặc sắc nhất phục vụ các khán giả nhí. Tháng 5 này, Nhà hát múa rối Thăng Long sẽ thực hiện chương trình nghệ thuật mang tới Liên hoan Thiếu nhi Quốc tế diễn ra tại Canada.
Bên cạnh múa rối nước chủ đạo, Nhà hát múa rối Thăng Long đã đầu tư xây dựng nghệ thuật rối cạn phù hợp với tiêu chí hiện đại mà vẫn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Có thể kể đến vở Nàng Hến lấy từ tích “Nghêu, Sò, Ốc, Hến” hay Câu chuyện tình người cảm tác từ truyện cổ tích “Tấm Cám”. Cũng tại LHMRQT lần thứ IV vừa qua, vở rối cạn Trái tim người mẹ đã đạt Huy chương Bạc, trong đó có 2 Huy chương Vàng và Huy chương Bạc cá nhân.
Chặng đường xây dựng và phát triển gần nửa thế kỷ, trải qua nhiều khó khăn và thử thách, đến nay, Nhà hát Múa rối Thăng Long là một trong những đơn vị hàng đầu, có nhiều đóng góp cho sự bảo tồn và phát triển nghệ thuật rối Việt Nam. Thương hiệu múa rối Thăng Long đã thực sự ghi dấu ấn với công chúng trong nước và khán giả, du khách quốc tế.
Thu Trang
Theo Trung tâm Thông tin Triển lãm