Lễ kỷ niệm 550 năm ngày Đại đăng khoa Hoàng giáp, Tế tửu Quốc Tử Giám Nguyễn Như Uyên

Nguyễn Như Uyên (1436-?) tên thụy là Chân Tính, người làng Hạ Yên Quyết (còn gọi là làng Cót), huyện Từ Liêm, nay thuộc phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Ông là vị thủy tổ và cũng là người mở đầu cho truyền thống hiếu học, khoa bảng của dòng họ Nguyễn làng Hạ Yên Quyết. Năm 33 tuổi, ông đỗ Đệ nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng giáp) tại khoa thi Kỷ Sửu, niên hiệu Quang Thuận thứ 10 (1469), dưới đời vua Lê Thánh Tông.

Dưới thời Lê Thánh Tông, giáo dục khoa cử Nho học được khuyến khích. Lê Thánh Tông chủ trương đào tạo nhân tài qua khoa cử, do đó việc giáo dục, rèn giũa sĩ tử ở Quốc Tử Giám rất được quan tâm. Nhiều bậc địa khoa văn chương uyên bác, đạo cao đức trọng từng được giao kiêm giữ chức tế tửu hay Tư nghiệp ở Quốc Tử Giám bên cạnh các trọng chức đảm nhiệm ở Lục bộ hay Ngự sử đài, hàn lâm viện. Vừa gánh vác trọng trách ở Bộ lại với vai trò là Thượng thư, Chưởng Lục bộ, Nguyễn Như Uyên lại được vua Lê Thánh Tông giao kiêm giữ chức Tế tửu Quốc Tử Giám.

Trong suốt 30 năm làm quan với triều đình nhà lê, Nguyễn Như Uyên đã trải qua nhiều chức vụ quan trọng như: Thượng thư Bộ lại, Chưởng Lục bộ sự kiêm Quốc Tử Giám Tế tửu, Nhập thị Kinh diên… Ông đã ba lần cùng nhà vua đi chinh phạt Ai Lao, Lão Qua và Bồn Man, lập nhiều chiến công và được ban thái ấp, tước vị, lập nên cơ nghiệp ở Hạ Yên Quyết. Khi về trí sĩ, triều đình phong cho ông làm Thái bảo, tước Liêm Quận công.

Trong mấy chục năm làm quan, hoạn lộ của Nguyễn Như Uyên khá hanh thông. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách ở triều đình, trên nhiều lĩnh vực khác nhau: chính trị, quân sự, giáo dục. Là một trọng thần đạo cao, đức trọng, Nguyễn Như Uyên đã có những cống hiến xuất sắc trong sự phát triển thịnh vượng của quốc gia Đại Việt. Đây là thời hoàng kim – đỉnh cao của sự thịnh trị dưới sự trị vì của vị minh quân – Hoàng đế Lê Thánh Tông.

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, ông Nguyễn Trung Thanh – Chủ tịch Hội đồng gia tộc dòng họ Nguyễn Như Uyên đã chia sẻ niềm vinh dự, tự hào về vị thủy tổ Nguyễn Như Uyên, “là người khai khoa Tiến sĩ của dòng họ, lưu truyền được 15 đời khoa bảng nối nhau, sau ông còn 4 người nữa cũng đỗ Tiến sĩ và làm quan dưới triều đình và có 30 người đỗ trung khoa làm quan từ chi phủ, chi huyện… qua các thời kỳ. Và đến bây giờ, hậu nhân của Hoàng giáp Nguyễn Như Uyên nhiều người cũng đỗ đạt và làm việc phục vụ đất nước”.

Ông Lê Xuân Kiêu – Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu – Quốc Tử Giám cho biết: “Qua những ghi chép của lịch sử, chúng ta có thể thấy Tiến sĩ, Quốc Tử Giám Tế tửu Nguyễn Như Uyên là người văn võ song toàn, học vấn uyên thâm. Lễ kỷ niệm 550 năm ngày Đại đăng khoa của ông là dịp để tôn vinh một tài năng, một nhân cách cao đẹp, có nhiều cống hiến cho quê hương đất nước, qua đó nêu tấm gương sáng, đề cao truyền thống hiếu học để con em chúng ta ngày nay học tập và noi theo”.

Hòa An

Theo MaskOnline