Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 – 19/8/2025) Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945 – 02/9/2025), Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức chuỗi hoạt động trưng bày, triển lãm quy mô lớn, tái hiện những dấu mốc lịch sử hào hùng của dân tộc và tôn vinh những giá trị văn hóa, tinh thần trường tồn.
Đó là 3 trưng bày, triển lãm: Nhà và Hầm D67 – Hành trình đến ngày toàn thắng (giai đoạn 1); Phát huy giá trị di tích cách mạng Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu; Kỳ đài/Cột cờ Hà Nội – Tổ quốc và khát vọng hòa bình
Triển lãm Nhà và Hầm D67 – Chứng nhân của những quyết sách lịch sử
Nhà và Hầm D67, được bí mật xây dựng năm 1967 giữa lúc cuộc chiến tranh phá hoại của Mỹ leo thang ác liệt, là nơi diễn ra nhiều cuộc họp trọng yếu của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Tổng Tư lệnh và Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam. Tại đây, những kế hoạch chiến lược, những mệnh lệnh quyết đoán đã ra đời, góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Trưng bày “Nhà và Hầm D67 – Hành trình đến ngày toàn thắng” giới thiệu hơn 300 tài liệu, hình ảnh quý giá, được chia thành bốn chủ đề: Sự kiện Vịnh Bắc Bộ và Chiến tranh phá hoại lần thứ nhất – tái hiện bối cảnh từ tháng 8/1964 khi Mỹ dựng lên sự kiện Vịnh Bắc Bộ để mở màn chiến tranh phá hoại miền Bắc, buộc cả nước chuyển từ thời bình sang thời chiến; Câu chuyện Nhà và Hầm D67 – quá trình xây dựng trong điều kiện bí mật tuyệt đối và vai trò của công trình trong giai đoạn quyết định của cuộc kháng chiến chống Mỹ; Đánh bại “Việt Nam hóa chiến tranh” và Chiến tranh phá hoại lần thứ hai – những chiến công vang dội từ Mậu Thân 1968 tới việc buộc Mỹ ký Hiệp định Paris 1973; Đại thắng mùa Xuân 1975 – từ những quyết sách “thần tốc, táo bạo, bất ngờ, chắc thắng” đến thời khắc lịch sử 11 giờ 30 phút ngày 30/4/1975 khi miền Nam hoàn toàn giải phóng.
Trưng bày sử dụng công nghệ hiện đại, hình ảnh sinh động, giúp người xem có cảm giác như được chứng kiến trực tiếp những khoảnh khắc lịch sử ấy.
Triển lãm Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu: Bảo vệ mạch máu chỉ huy trong mưa bom bão đạn
Nằm trong Khu A Thành cổ Hà Nội, Hầm Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu được khởi công ngày 10/2/1966 và hoàn thành ngày 30/6/1966, với diện tích 37,2m². Đây là “trái tim” thông tin liên lạc của Tổng hành dinh trong những năm tháng ác liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ, đặc biệt là thời điểm tháng 12/1972 khi chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” diễn ra.
Di tích được tu bổ, phục hồi với nguyên tắc tôn trọng tối đa yếu tố gốc. Không gian hầm được tái hiện chân thực, từ bố cục nội thất tới âm thanh, ánh sáng, giúp khách tham quan có trải nghiệm “sống trong lịch sử”. Các phim tư liệu, hệ thống pano và phần thuyết minh tự động sẽ dẫn dắt du khách tìm hiểu sâu hơn về vai trò của Cục Cơ yếu – Bộ Tổng Tham mưu trong bảo đảm thông tin, chỉ huy suốt giai đoạn 1972 – 1975.
Việc lần đầu tiên Hầm Cơ yếu được mở cửa phục vụ công chúng mang ý nghĩa đặc biệt, không chỉ để tri ân thế hệ cha anh mà còn truyền cảm hứng, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Triển lãm Kỳ đài/Cột cờ Hà Nội – Từ biểu tượng chủ quyền đến khát vọng hòa bình
Được xây dựng trong giai đoạn 1805 – 1812 dưới triều vua Gia Long, Kỳ đài Hà Nội là công trình kiến trúc độc đáo, gồm ba tầng đế hình vuông và thân cột bát giác, trên đỉnh là cột treo cờ. Từng là biểu tượng của một quốc gia thái bình, hùng mạnh, nhưng từ năm 1882, thực dân Pháp chiếm đóng Hà Nội, biến nơi đây thành đài quan sát quân sự và treo cờ Pháp.
Ngày 10/10/1954, lá cờ đỏ sao vàng lần đầu tung bay trên đỉnh Cột cờ Hà Nội, đánh dấu thời khắc Thủ đô giải phóng. Trong kháng chiến chống Mỹ, đây là đài quan sát trực chiến, góp phần phát hiện và báo cáo kịp thời các cuộc tập kích đường không.
Trải qua hơn 200 năm, Kỳ đài vẫn hiên ngang giữa lòng Thủ đô, mang trên mình lá cờ Tổ quốc – biểu trưng bất diệt cho ý chí độc lập, tinh thần anh hùng và khát vọng hòa bình. Trưng bày “Kỳ đài/Cột cờ Hà Nội – Tổ Quốc và khát vọng hòa bình” được chia thành ba phần: Kỳ đài dưới triều Nguyễn – giới thiệu bối cảnh xây dựng và vai trò của công trình; Sự chiếm đóng của thực dân Pháp và những biến đổi – những biến dạng về công năng và ý nghĩa khi rơi vào tay kẻ xâm lược; Nước Việt Nam độc lập – thời khắc lịch sử 10/10/1954 và hành trình gìn giữ biểu tượng suốt các cuộc kháng chiến.
Ba trưng bày, triển lãm lần này không chỉ đơn thuần là những sự kiện văn hóa – lịch sử, mà còn là dịp để công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn về những giá trị của hòa bình, độc lập và tự do. Mỗi hiện vật, mỗi bức ảnh, mỗi đoạn phim là một câu chuyện, một bài học quý giá về lòng yêu nước, ý chí kiên cường và tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
Trưng bày Nhà và Hầm D67, Hầm Cơ yếu sẽ khai mạc từ ngày 19/8/2025. Trưng bày về Cột cờ Hà Nội sẽ khai mạc từ ngày 01/9/2025 tại Khu di sản Hoàng thành Thăng Long, số 19C Hoàng Diệu, Ba Đình, Hà Nội.
V.H