Theo tổng hợp của Phòng Văn hóa và Thông tin huyện: trên địa bàn huyện có tổng số 374 cơ sở tín ngưỡng tôn giáo, trong đó có 134 ngôi đình, 16 ngôi đền, 134 ngôi chùa, 52 quán, 15 ngôi miếu, 3 lăng mộ, 7 văn chỉ đàn tế, 13 nhà thờ họ và danh nhân.
Số di tích được xếp hạng là 167 di tích. Trong đó, 32 di tích được xếp hạng cấp Quốc gia, 135 di tích được xếp hạng cấp tỉnh, thành phố. Đối với các thiết chế văn hóa thông tin, thể dục thể thao, cấp huyện có 1 nhà thi đấu; cấp xã có 28 sân vận động, hơn 200 nhà văn hóa, khu thể thao, nhà sinh hoạt cộng đồng cấp thôn, xóm, khu phố.
Khó khăn nhất là hơn 55% số di tích đã xuống cấp, trong khi kinh phí đầu tư tu bổ, tôn tạo di tích hạn hẹp, chủ yếu chờ ngân sách Nhà nước; nguồn đầu tư từ XHH chưa được chú trọng hoặc chỉ đủ sửa chữa nhỏ, khiến một số di tích tuy thuộc danh sách được tu bổ nhưng thực tế tiếp tục xuống cấp. Một số xã, thôn, khu phố chưa xây dựng được NVH, khu thể thao phục vụ nhu cầu người dân. Những thôn, xã đã có NVH thì thiếu kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, thậm chí có những NVH vẫn phải sử dụng bàn ghế học sinh. Bên cạnh đó, năng lực, trình độ chuyên môn, hiểu biết về di sản văn hóa của cán bộ phụ trách quản lý di tích các cấp còn chưa cao nên việc tham mưu đề xuất các biện pháp quản lý di tích còn hạn chế. Còn trong quản lý thiết chế văn hóa, thể dục thể thao, hiện nay các thiết chế từ huyện đến cơ sở còn thiếu, một số nhà văn hóa thôn, xóm nhỏ hẹp về diện tích, xuống cấp vì đã xây dựng từ lâu hoặc do tận dụng nhà trẻ cũ nên chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiều nhà văn hóa thôn thiếu trang thiết bị…
Trước thực tế trên, huyện Chương Mỹ đã chú trọng công tác quản lý, thường xuyên kiện toàn ban quản lý di tích các xã, thị trấn, chỉ đạo địa phương tăng cường tuyên truyền về di sản văn hóa, các quy định của Nhà nước và của thành phố về việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, hiểu được giá trị của di tích để từ đó nhân dân có ý thức và trách nhiệm bảo vệ, gìn giữ. Đến thời điểm này, huyện Chương Mỹ đã và đang tiến hành tu bổ, tôn tạo 17 di tích với tổng kinh phí trên 58 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước và xã hội hóa.
Ban Văn hóa xã hội của HĐND thành phố khảo sát các di tích tại xã Tân Tiến.
Tại buổi làm việc của Ban Văn hóa xã hội của HĐND thành phố theo chương trình khảo sát kết quả thực hiện công tác bảo quản, tu bổ, phục hồi, phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa và công tác đầu tư, khai thác, quản lý các thiết chế văn hóa thông tin, thể dục thể thao, huyện Chương Mỹ đã kiến nghị được hỗ trợ kinh phí tu sửa những di tích đã xuống cấp nghiêm trọng và có cơ chế hỗ trợ phụ cấp cho ban quản lý di tích xã, người trực tiếp trông coi di tích; sớm xếp hạng di tích lịch sử-văn hóa, gắn biển lưu niệm sự kiện cách mạng kháng chiến. Đối với thiết chế VHTT-TDTT, TP cần quan tâm hỗ trợ đầu tư trang thiết bị VHTT cho NVH thôn, xóm và xây dựng quy hoạch, từng bước triển khai hệ thống thiết chế văn hóa từ huyện đến cơ sở (trung tâm văn hóa thể thao, nhà truyền thống, thư viện…).
Đoàn khảo sát của thành phố đánh giá: huyện Chương Mỹ đã bám sát chỉ đạo của thành phố, triển khai sát sao, đẩy mạnh tuyên truyền chỉ đạo của Trung ương, Thành phố trong lĩnh vực quản lý văn hóa. Đoàn khảo sát cũng đã nêu nhiều nội dung đề nghị huyện Chương Mỹ quan tâm trong công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực này như: cần tăng cường công tác quản lý; kiểm kê, đánh giá hiện trạng di tích, cổ vật để tránh hiện tượng xâm lấn, xâm hại di tích và không đưa hiện vật chưa được cấp có thẩm quyền đồng ý vào di tích; chú trọng tuyên truyền để người dân và du khách hiểu được sâu sắc hơn giá trị của di tích, từ đó phát huy giá trị, thu hút mọi người đến sinh hoạt, tham quan và thu hút nguồn xã hội hóa cho tu bổ, tôn tạo di tích. Huyện Chương Mỹ cũng cần chú trọng về tiến độ công tác tu bổ các di tích đã được phê duyệt, đồng thời lưu ý việc đo đạc, tham mưu để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các di tích, đảm bảo quản lý chặt chẽ các khu di tích, tránh xâm lấn. Cùng với đó, huyện Chương Mỹ tăng cường triển khai Chương trình 04-CTr/TU của Thành ủy về nội dung phát huy giá trị di tích gắn với phát triển du lịch.
Đoàn khảo sát ghi nhận Chương Mỹ ngày càng thực hiện tốt chỉ đạo của T.Ư, TP và cụ thể hóa thành các chương trình của huyện, đẩy mạnh tuyên truyền và XHH thu hút nguồn lực lĩnh vực này. Với các thiết chế VHTT, trước hết huyện cần tập trung đầu tư cho đủ theo yêu cầu, đảm bảo có trung tâm văn hóa từ huyện đến xã, NVH thôn, xóm. Huyện cần tích cực bám sát để đề xuất TP; với những hạng mục của xã và địa bàn dân cư, cần phát huy nguồn lực địa phương, tích cực kêu gọi XHH. Tiếp đó, chú trọng khai thác hiệu quả công trình đã có để xứng với ngân sách đã bỏ ra. Trong quản lý di tích, huyện cần sớm xây dựng đề án xác định được giá trị các di tích, từ đó có kế hoạch tuyên truyền nâng cao nhận thức để người dân địa phương và du khách đến với di tích nhiều hơn, tạo điều kiện thu hút XHH.
Hương Linh
Theo Trung tâm Thông tin Triển lãm