Huyện Đan Phượng là vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa. Nơi đây đã sản sinh ra nhiều loại hình văn hóa dân gian độc đáo như chèo tàu, ca trù, thả diều,cùng nhiều di tích lịch sử, văn hóa. Theo thống kê năm 2014, huyện Đan Phượng có 155 di tích lịch sử, văn hóa, trong đó 38 di tích xếp hạng cấp Quốc gia, 28 di tích xếp hạng cấp Thành phố; 5 địa điểm được UBND Thành phố gắn biển địa điểm lưu niệm sự kiện cách mạng kháng chiến.
Nhằm đẩy mạnh công tác quản lý, bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích trên địa bàn, những năm qua, UBND huyện Đan Phượng đã ban hành nhiều văn bản về việc quản lý các di tích trên địa bàn. Theo đó, UBND huyện thống nhất thực hiện quản lý nhà nước toàn bộ hệ thống di tích lịch sử, văn hóa trên địa bàn. Đối với các di tích đã xếp hạng, UBND xã, thị trấn thành lập Ban Quản lý di tích do đồng chí Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban, điều hành, quản lý toàn bộ hoạt động ở di tích. Các di tích chưa xếp hạng do chính quyền các thôn, phố thành lập Ban Quản lý để tổ chức các hoạt động và bảo vệ, tu bổ, tôn tạo.
Lễ hội hát chèo tàu ở Tân Hội (huyện Đan Phượng)
Bên cạnh đó, chính quyền các cấp và nhân dân đã quan tâm và có nhiều giải pháp trong việc tu bổ, tôn tạo di tích, đảm bảo các di tích được tu bổ đều thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, kể cả di tích đã xếp hạng hoặc chưa xếp hạng. Kinh phí đầu tư cho việc tôn tạo, tu bổ và nâng cấp các di tích được lấy từ nhiều nguồn: ngân sách của Thành phố, ngân sách của huyện và nguồn vốn xã hội hoá. Trong 10 năm (từ 2008 đến 2017), trên địa bàn huyện có 47 di tích lịch sử, văn hóa được tu bổ, tôn tạo với tổng mức đầu tư 295,77 tỷ đồng, trong đó nguồn vốn từ xã hội hóa đạt 185 tỷ đồng. Việc nghiên cứu, bảo tồn cũng được huyện quan tâm đúng mức. Năm 2016, huyện đã phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội hoàn thành tổng kiểm kê di tích trên địa bàn. Năm 2017, huyện phối hợp với Trung tâm Lưu trữ (Sở Nội vụ) biên dịch hệ thống sắc phong tại di tích miếu Voi Phục (xã Tân Hội); phối hợp với Trường Đại học KHXHNV thực hiện biên dịch hệ thống tư liệu Hán – Nôm và bộ mộc bản “Cổ Kim truyền lục” tại các di tích đền Văn Hiến, đình Vạn Xuân, chùa Hải Giác (xã Hạ Mỗ). Mới đây nhất, huyện đã xây dựng và thực hiện Đề án Bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử – văn hóa xếp hạng cấp quốc gia thuộc địa bàn huyện Đan Phượng giai đoạn 2018 – 2025 với nhiều nhiệm vụ cụ thể và từ nhiều nguồn kinh phí, trong đó tập trung thu hút nguồn kinh phí từ xã hội hóa.
Đền Văn Hiến ( xã Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng)
Huyện cũng chú trọng và quan tâm đến việc đào tạo bồi dưỡng cán bộ và người trực tiếp quản lý các di tích từ huyện đến cơ sở; công tác tổ chức lễ hội gắn với di tích. Theo đó, huyện mở nhiều lớp học nâng cao nghiệp vụ trong công tác quản lý, bảo tồn phát huy giá trị di tích. Việc tổ chức lễ hội được thực hiện theo đúng Quy chế lễ hội của Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch và chỉ đạo của Huyện ủy, UBND huyện. Lễ hội được tổ chức an toàn, tiết kiệm đáp ứng nhu cầu hoạt động văn hóa của nhân dân và phát huy được ý nghĩa giáo dục truyền thống. Một số lễ hội đậm chất dân gian truyền thống, mang nhiều ý nghĩa giáo dục, nhân văn được bảo tồn và phát huy giá trị như lễ hội rước bánh dày, tiệc cá chung ở Hồng Hà; lễ hội đình Thụy Ứng ở thị trấn Phùng gắn với tục rước “Voi”, “Phượng”; lễ hội ở đình Thọ Vực, xã Đồng Tháp gắn với hội rước nước trên sông… Nhiều hoạt động văn hóa dân gian truyền thống của địa phương được khôi phục, đầu tư, tổ chức như vật dân tộc, thổi cơm thi, thả diều, chọi gà, bơi chải, hát chèo tàu, ca trù…
Nhờ thực hiện đồng bộ các biện pháp trên, hệ thống di tích tại Đan Phượng trong thời gian qua đã được quản lý tốt, toàn bộ phần di tích gốc đều được quan tâm bảo quản, đã hạn chế việc bị xâm hại. Các di vật, cổ vật tại các di tích được bảo vệ khá nghiêm ngặt, không xảy ra tình trạng mất cắp hay thất thoát. Hầu hết các di tích trên địa bàn đều không tiếp nhận trưng bày các “hiện vật lạ”. Đặc biệt, không xảy ra hiện tượng mê tín di đoan tại các di tích trên địa bàn.
Đức Hải
Theo Trung tâm Thông tin Triển lãm