Ngày 23/1, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với Ban Tuyên giáo Thành ủy tổ chức Hội nghị tọa đàm “Xây dựng hệ giá trị gia đình Thủ đô và chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Thực trạng, giải pháp” nhằm giải mã những vấn đề đặt ra trong công tác xây dựng hệ giá trị gia đình và chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch, văn minh; đồng thời cung cấp những thông tin thiết thực, phong phú, sinh động từ cơ sở, góp ý trực tiếp vào Dự thảo Chỉ thị của Thành ủy “Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh”.
Phát biểu khai mạc tại Hội nghị tọa đàm, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng khẳng định: Chương trình số 06-CTr/TU về “Phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025” xác định rõ: Phát triển văn hoá, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của cả hệ thống chính trị, trong đó, nhiệm vụ xây dựng hệ giá trị gia đình và chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch, văn minh được coi là một trong những giá trị cốt lõi của phát triển văn hóa Thủ đô thời kỳ mới. Tọa đàm được tổ chức với mục đích làm sâu sắc hơn, nhận diện rõ hơn, huy động đông đảo các nhà nghiên cứu, chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý văn hóa trao đổi, nghiên cứu, hướng đến xác định hệ giá trị gia đình Thủ đô và xây dựng chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch, văn minh; xây dựng và phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam nói chung, người Hà Nội nói riêng đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; Xác định rõ các nội dung tổng thể, hệ thống, nội hàm về hệ giá hệ giá trị gia đình Thủ đô và chuẩn mực con người Hà Nội trong thời kỳ mới; góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và mọi tầng lớp Nhân dân từ Thành phố tới cơ sở về việc gìn giữ, bồi đắp và lan tỏa văn hóa nói chung; vai trò, tầm quan trọng của việc định hình hệ giá trị gia đình và chuẩn mực văn hóa Thủ đô nói riêng.
Báo cáo đề dẫn Hội nghị, Phó Trưởng ban Ban Tuyên giáo Thành ủy Đào Xuân Dũng cũng khẳng định: Việc nghiên cứu hệ giá trị gia đình và chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch văn minh là yêu cầu hiện thực khách quan có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cao, nhằm giải quyết những khó khăn, thách thức về gia đình và con người Hà Nội, đồng thời cũng giải quyết yêu cầu thời kỳ phát triển mới của Hà Nội – Thành phố sáng tạo đặt ra đó là phát triển con người Hà Nội ở một tầm vóc mới. Việc giữ gìn và phát huy hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người thủ đô lại càng là yêu cầu có tính cấp thiết.
Bàn về những vấn đề đặt ra từ giá trị văn hóa gia đình Việt Nam đến giá trị văn hóa gia đình người Hà Nội, GS.TS Nguyễn Quang Ngọc – Hội Khoa học lịch sử Việt Nam cho rằng, dưới tác động của nền kinh tế thị trường, văn hoá gia đình ở Hà Nội hiện nay đang chịu nhiều thách thức. Sự xuống cấp của những nguyên tắc, chuẩn mực trong gia đình, sự vi phạm cũng như việc chấp nhận những sai lệch chuẩn mực trong gia đình đã diễn đạt một cách dễ dàng và khá phổ biến. Lối sống buông thả, vị kỷ, đề cao vật chất cũng đang len lỏi vào các gia đình Việt Nam.
Theo GS.TS Nguyễn Quang Ngọc, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội tiến tới xây dựng dự thảo Bộ quy tắc ứng xử giữa các thành viên trong gia đình (trong đó cần đưa ra cụ thể những điều nên làm và không nên làm trong từng mối quan hệ trong gia đình) để làm cơ sở khuyến khích, động viên người dân thực hiện nhằm xây dựng Thủ đô văn minh. Đưa môn Hà Nội học vào giảng dạy trong hệ thống các trường ở Thủ đô…
GS. TS Hoàng Chí Bảo – Chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương khẳng định, để nhận thức đúng đắn, sâu sắc về văn hóa và xây dựng hệ giá trị văn hóa theo tinh thần Đổi mới sáng tạo, thực hiện khát vọng phát triển cần xuất phát từ một số tiền đề nghiên cứu đồng thời thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa và con người. Đây là cơ sở lý thuyết và phương pháp xây dựng hệ giá trị văn hóa Thủ đô nhằm hướng tới phát triển thủ đô Hà Nội văn hiến và anh hùng, văn minh và hiện đại.
GS. TS Hoàng Chí Bảo cũng đưa ra đề xuất về hệ giá trị văn hóa Thủ đô trong đổi mới, hội nhập và hiện đại hóa gồm tập hợp những giá trị: 1. Năng động, sáng tạo. 2. Đoàn kết, đồng thuận. 3. Dân chủ, kỷ cương. 4. Tự tin, trách nhiệm. 5. Vị tha, vị nghĩa. 6. Thanh lịch, tinh tế. 7. Khiêm tốn, khoan dung. Xây dựng một hệ thống các giá trị đó sẽ phản ánh và tập hợp được cả đạo đức, trí tuệ, bản lĩnh và trách nhiệm của người Hà Nội, cả phong cách, lối sống, ứng xử mà người Hà Nội vừa kế thừa, phát huy truyền thống vừa nâng cao tới tầm hiện đại, góp phần phát triển thủ đô Hà Nội văn hiến và anh hùng, văn minh và hiện đại.
Tại Hội nghị, các đại biểu cũng nghe nhiều ý kiến đóng góp thiết thực của các nhà nghiên cứu, nhà khoa học về một số vấn đề đặt ra đối với việc xây dựng, triển khai thực hiện hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Thủ đô hiện nay; giá trị cội nguồn đã tạo nên chất thanh lịch trong văn hóa Thủ đô; Vai trò của truyền thông trong việc lan tỏa hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình Thủ đô và xây dựng chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch, văn minh…
Cùng với những đóng góp tại Hội nghị, 42 báo cáo tham luận của các nhà khoa học thuộc các cơ quan ở Trung ương và Thành phố Hà Nội, các đồng chí lãnh đạo, quản lý đại diện cho các ngành, các cấp, các tổ chức chính trị – xã hội trên địa bàn Thủ đô… gửi về đã tập trung nhận diện giá trị văn hóa gia đình ở Thủ đô Hà Nội. Trong đó có nhiều bài đi sâu tiếp cận từ góc độ lịch sử, truyền thống đến hiện đại về giá trị gia đình. Nhiều báo cáo bàn trực diện những vấn đề thời sự, cấp bách đặt ra trong xây dựng văn hóa, văn hóa gia đình và con người Thủ đô; nhận diện chuẩn mực con người Thủ đô thanh lịch, văn minh hiện nay; cũng như đưa ra quan điểm, nhiệm vụ và giải pháp để triển khai, tổ chức thực hiện các hệ giá trị gia đình Thủ đô và chuẩn mực người Thủ đô thanh lịch, văn minh trong đời sống thực tiễn.
Phát biểu tổng kết Hội nghị tọa đàm, GS.TS.NGND Phùng Hữu Phú – nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng lý luận Trung ương, nguyên Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội khẳng định, việc xây dựng hệ giá trị gia đình Thủ đô và chuẩn mực con người Hà Nội thanh lịch, văn minh là một vấn đề rộng lớn, cực kỳ hệ trọng và có ý nghĩa sát thực với mọi người dân Thủ đô. Đây không chỉ là vấn đề có ý nghĩa đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển văn hóa và con người Thủ đô mà còn có ý nghĩa đối với quá trình xây dựng và phát triển chung của đất nước.
Qua 2 phiên Hội nghị Tọa đàm đã thu hút gần 80 tham luận và 30 ý kiến phát biểu, với 400 đại biểu tham dự đã được lắng nghe ý kiến từ dưới lên thông qua các đại biểu ở cơ sở tại buổi tọa đàm thứ nhất và lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học, các nhà quản lý và các cơ quan hoạch định chủ trương, chính sách ở bên trên, tạo cơ sở để đảm bảo sự thống nhất cao giữa nguyện vọng của Nhân dân và ý chí chính trị của tổ chức Đảng và Nhà nước, tạo sự thống nhất và đồng thuận, đoàn kết trong việc triển khai xây dựng và thực hiện hệ giá trị gia đình Thủ đô và chuẩn mực người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Đây phải được coi là một nhiệm vụ quan trọng và là nhiệm vụ vừa lâu dài nhưng cấp bách hiện nay, cần phải được tiến hành vừa bền bỉ, vừa khẩn trương, tiến hành thường xuyên, liên tục ở tất cả các cấp, các ngành, các tổ chức trong hệ thống chính trị của Thành phố, huy động sự tham gia của mọi tầng lớp người dân Thủ đô nhằm hiện thực hóa các giá trị gia đình và chuẩn mực người Thủ đô trong hoạt động thực tiễn.
Tô Nga