Đảm bảo 100% hương ước, quy ước của các tổ dân phố được rà soát, đánh giá, bổ sung và từng bước hoàn thiện nội dung theo quy định là một trong những yêu cầu được UBND quận Đống Đa đặt ra tại Kế hoạch số 61/KH-UBND về xây phát huy hiệu quả hương ước, quy ước trong xây dựng đời sống văn hoá cơ sở trên địa bàn quận giai đoạn 2022 – 2025.
Theo đó, trong giai đoạn 2022 – 2025, quận Đống Đa sẽ thực hiện các nội dung cơ bản như sau:
Xây dựng, bổ sung và hoàn thiện hương ước, quy ước
Hàng năm quận sẽ tiến hành rà soát đề xuất Thành phố sửa đổi, bổ sung, thay thế các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, đảm bảo thống nhất, phù hợp với quy định. Quận cũng sẽ thực hiện việc rà soát, kiểm tra hệ thống hương ước, quy ước tổ dân phố đã được phê duyệt từ năm 1998 (theo Chỉ thị số 24/1998/CT-TTg ngày 19/6/1998 của Thủ tướng Chính phủ) đến năm 2018; hướng dẫn sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ những nội dung không phù hợp. Đồng thời kiểm tra, kiến nghị xử lý hương ước, quy ước vi phạm do có nội dung trái pháp luật, xâm phạm các quyền con người, quyền công dân.
Vận động xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước, quận sẽ hướng dẫn công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước, chú trọng việc rà soát, thẩm định, phê duyệt đảm bảo chất lượng, đúng trình tự, thủ tục và thẩm quyền theo quy định của pháp luật, phát huy giá trị những phong tục, tập quán văn hoá tốt đẹp của cộng đồng. Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn các tổ dân phố chưa có hương ước, quy ước cần xây dựng hương ước quy ước để thực hiện.
Phát huy hiệu quả hương ước, quy ước trong đời sống văn hoá cơ sở
Quận chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các nội dung và quy định của Trung ương, Thành phố liên quan đến công tác xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước cũng như giá trị văn hoá, ý nghĩa và vai trò của hương ước, quy ước trong xây dựng và phát triển đời sống văn hoá, kinh tế tại cộng đồng dân cư bằng nhiều hình thức như: Tập huấn cho đội ngũ cán bộ, công chức tư pháp, văn hoá; tuyên truyền trên hệ thống cổng thông tin điện tử, hệ thống truyền thanh cơ sở, in ấn tài liệu…
Tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, kế hoạch, hướng dẫn của Bộ VHTTDL và văn bản của các Bộ, ngành, có liên quan, của UBND Thành phố tổ chức lồng ghép nội dung tuyên truyền gắn với các hoạt động của cơ quan, đơn vị.
Tuyên truyền về những gương điển hình tiên tiến trong thực hiện hương ước, quy ước, những phong tục, tập quán tốt đẹp được ghi nhận trong hương ước, quy ước trên địa bàn quận. Phối hợp các cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện việc sưu tầm, giới thiệu các hương ước, quy ước cổ, có giá trị văn hoá.
Rà soát, ghi nhận và phát huy giá trị những phong tục, tập quán tốt đẹp. Triển khai việc điều tra, khảo sát, đánh giá, ghi nhận các phong tục, tập quán tiến bộ đã được ghi nhận trong quy ước, hương ước, các nội dung cần bổ sung vào hương ước, quy ước; chấn chỉnh, rút kinh nghiệm, vận động, loại bỏ, không áp dụng các nội dung trái pháp luật, trái phong tục, tập quán tốt đẹp, lạc hậu và không đảm bảo bình đẳng giới, phân biệt đối xử với phụ nữ trong các hương ước, quy ước tổ dân phố. Thực hiện thí điểm việc xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước được bổ sung các nội dun về phòng, chống bạo lực gia đình, chống tác hại của thuốc lá, xây dựng phường đạt chuẩn văn minh đô thị theo hướng dẫn của Thành phố.
Xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước gắn với thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở
Phát huy vai trò của Nhà nước trong việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở và Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và các phong trào, cuộc vận động khác do Trung ương, Thành phố và địa phương phát động.
Biên soạn tài liệu hướng dẫn về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước; vận động nhân dân thực hiện hương ước, quy ước gắn với Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phát triển kinh tế, giúp nhau giảm nghèo bền vững, làm giàu chính đáng; chỉnh trang khu dân cư, tổ dân phố xây dựng cơ sở vật chất, hạ tầng giao thông, phát triển kinh tế, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, đoàn kết, hướng mọi người vào chuẩn mực đạo đức, tuân thủ pháp luật.
Hướng dẫn rà soát, đánh giá nội dung, quy trình xây dựng hương ước, quy ước; tài liệu tập huấn về xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước dành cho đối tượng là công chức, người trực tiếp theo dõi, phụ trách và tổ trưởng dân phố.
Thường xuyên rà soát, đánh giá chất lượng hương ước, quy ước và hiệu quả của việc thực hiện hương ước, quy ước tại cộng đồng, trên cơ sở đó có chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời.
Xây dựng phát triển đời sống văn hóa cơ sở, xây dựng đô thị văn minh, gìn giữ, phát huy các giá trị di sản
Gắn kết việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước với việc thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết, xây dựng đời sống văn hóa”; cuộc vận động “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; thường xuyên kiểm tra, rà soát, hướng dẫn nhằm duy trì và thực hiện tốt các nội dung hương ước, quy ươc trong các danh hiệu văn hóa.
Cụ thể hóa các quy định có tính chất khuyến khích về thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội, thực hiện quy tăc ứng xử nơi công cộng của Thành phố và hương ước, quy ước để thống nhất thực hiện trong cộng đồng. Đưa việc thống kê và đánh giá tình hình thực hiện hương ước, quy ước là một nội dung của Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.
Gắn việc xây dựng, thực hiện hương ước, quy ước với việc bảo vệ và phát huy giá trị của di sản văn hóa; thống kê số liệu về các di sản văn hóa phi vật thể là tập quán xã hội được ghi nhận trong hương ước, quy ước đã được công nhận để có biện pháp tổ chức bảo vệ và phát huy giá trị, đồng thời lập hồ sơ đưa vào danh mục nhằm bảo tồn, phát huy giá trị trong cộng đồng dân cư.\
Hà Anh