Cùng với NSND Thanh Hoài, NSƯT Thanh Ngoan, NSƯT Như Hoa, NSUT Thu Huyền…NSƯT Thúy Mùi được coi là một trong những nữ nghệ sĩ lừng danh của sân khấu chèo Việt Nam, với giọng hát trong trẻo, ngọt ngào, say đắm lòng người, với nụ cười tươi sáng và gương mặt tròn trịa, phúc […]
Cùng với NSND Thanh Hoài, NSƯT Thanh Ngoan, NSƯT Như Hoa, NSUT Thu Huyền…NSƯT Thúy Mùi được coi là một trong những nữ nghệ sĩ lừng danh của sân khấu chèo Việt Nam, với giọng hát trong trẻo, ngọt ngào, say đắm lòng người, với nụ cười tươi sáng và gương mặt tròn trịa, phúc hậu.
NSƯT Thuý Mùi.
Để trở thành nghệ sĩ lừng danh của sân khấu chèo là một quãng thời gian rất dài NSUT Thúy Mùi phấn đấu và tu dưỡng. Khởi đầu sự nghiệp năm 1983, NSUT Thúy Mùi được chọn về Nhà hát chèo Hà Nội và được phân công việc hát lồng cho các diễn viên chính – một công việc thầm lặng, ít người chú ý. Năm ấy chị mới ngoài 20 tuổi, lòng tràn đầy ước mơ. Sân khấu – với chị, như một Thánh đường, nghệ sĩ – như một con Chiên mộ đạo, say mê sống cùng vai diễn và hát, phía dưới sân khấu là đông đảo khán giả đang háo hức đón xem. Thú vị lắm chứ, vậy mà tuổi trẻ của chị chỉ là hát và hát, đứng trong cánh gà, hát say sưa, mùi mẫn, sao cho thật khớp với vai diễn trên sân khấu. Giọng hát lồng sau cánh gà của chị đã làm nên thành công cho bao vai diễn, vỡ diễn của Nhà hát, trong đó có vai nàng công chúa trong vở chèo Nàng Si Ta nổi danh thuở nào. Mơ ước được trở thành diễn viên, đóng những vai chính trong các vở chèo cứ đeo đẳng trong lòng chị mãi. Phải gần 10 năm sau, khi một phóng viên chụp ảnh Thúy Mùi đứng lấp ló trong cánh gà hát lồng cho diễn viên chính và đưa lên báo, gây ra một làn sóng phản đối đã giúp chị được mời vào các vai chính, như ước mơ năm nào. Khi ấy chị đã 30 tuổi. Như chim sổ lồng, Thúy Mùi đã tung bay trên bầu trời sân khấu, hóa thân thật xuất sắc vào các vai diễn và giành thật nhiều thành công. Có thể kể ra đây những vai diễn để đời đã làm nên thương hiệu Thúy Mùi như Thị Kính, Nguyên phi Ỷ Lan, Lan Điêu trong các vở “Quan Âm Thị Kính”, “Thái uý Lý Thường Kiệt”, “Đồng tiền Vạn lịch”. Đặc biệt là vai Lan Điêu trong vở chèo Đồng tiền Vạn Lịch – một vở diễn được đông đảo công chúng mến mộ một thời, đến mức Nhà hát phải diễn 3 buổi 1 ngày ở Cung văn hóa Việt Xô mới phụ vụ đủ nhu cầu của khán giả. Nét nổi bật của NSUT Thúy Mùi là ngoài giọng hát khỏe mà ngọt ngào, truyền cảm chị còn có khả năng nhập nhiều loại vai nữ chính, cả chính diện lẫn phản diện, nhất là khả năng nhập vai hài, khiến khán giả phải ngả nghiêng cười bởi lối diễn tưng tửng, diễn mà như không diễn của chị. Đó là các vai mẹ Đốp, Bà già. Và dù diễn ở vai nào thì chị cũng thổi vào đấy niềm đam mê chèo nên càng cuốn hút khán giả hơn.
Mê chèo, sống chết với chèo, đến nay NSUT Thúy Mùi đã gắn bó với loại hình sân khấu này được 30 năm. Giờ chị còn làm đạo diễn và là Giám đốc Nhà hát. Trên cương vị lãnh đạo, chị đã giành nhiều tâm huyết để xây dựng nên thương hiệu chèo Hà Nội với các vở Chèo tiêu biểu như: “Quan âm-Thị Kính”, “Cô Son”, “Nàng Si Ta”, “Tấm Cám”, “Chuyện tình thời sinh viên”, “Hoa khôi dạy chồng”, “Người Thiên đô”, “Oan khuất một thời”, “Cao Bá Quát”, “Chuyện tình người mất tích”, “ Vương nữ Mê Linh”, “ Nguyễn Công Trứ”, “ Cánh chim trắng trong đêm”…Nhiều vở đã tạo tiếng vang lớn, được Hội nghệ sĩ Sân khấu việt Nam, Hội văn học Hà Nội tặng giải A, giải B tác phẩm sân khấu như vở: “ Oan khuất một thời”, “ Ngọc Hân công chúa”, “Cao Bá Quát”, “Thái uý Lý Thường Kiệt”, “ Nguyễn Công Trứ”…. Tại hội diễn Sân khấu Chèo toàn quốc năm 2011 vở “ Quan lớn về làng” đạt huy chương Vàng tại Liên hoan sân khấu về đề tài hiện đại. Năm 2013 vở “Vương nữ Mê Linh” đạt huy chương Vàng. Năm 2014 vở “ Cánh chim trắng trong đêm” đạt vở diễn xuất. Trong số này có 3 vở diễn Thuý Mùi làm đạo diễn và chị đã giành giải Đạo diễn xuất sắc. Ngoài ra, chị còn đạt giải “ Đạo diễn dàn dựng chương trình âm nhạc” xuất sắc tại Liên hoan độc tấu và hòa tấu nhạc cụ dân tộc toàn quốc năm 2013 và cúp Những nhân vật xuất sắc của khối nghệ thuật do Bộ VHTTDL bình chọn…
Vở chèo Vương nữ Mê Linh do NSƯT Thúy Mùi đạo diễn giành HCV cùng giải đạo diễn xuất sắc trong Liên hoan chèo chuyên nghiệp toàn quốc năm 2013.
Trên cương vị Giám đốc Nhà hát chèo Hà Nội, NSUT Thúy Mùi còn lãnh đạo Nhà hát luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, hàng năm đạt và vượt 120-150% chỉ tiêu, kế hoạch được giao (hơn 400 buổi/ năm, trong đó phục vụ thế hệ trẻ chiếm hơn 40%, doanh thu hàng chục tỉ đồng/năm, giúp đội ngũ diễn viên, nhạc sĩ Nhà hát sống được bằng nghề). Nhà hát đã được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng Nhất, Thủ tướng chính phủ, UBND Thành phố, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch tặng Bằng khen, cờ thi đua đơn vị xuất sắc. Nhưng thành công hơn cả là chị đã cùng với tập thể Nhà hát giữ gìn, kế thừa và phát triển nghệ thuật Chèo truyền thống, Nghiên cứu, khôi phục và thử nghiệm các sáng tác mới, Xây dựng đề án “Bảo tồn nghệ thuật chèo truyền thống”, đề án “Giới thiệu và trình diễn nghệ thuật chèo tại các trường phổ thông trên địa bàn thành phố”; tạo điều kiện cho nghệ sĩ cống hiến tài năng nghệ thuật, năng cao trình độ biểu diễn; tham gia tích cực vào các hoạt động tuyên truyền chính trị, nổi bật là chuỗi chương trình nghệ thuật tổng hợp Theo dấu người xưa ở một số tỉnh, thành trong cả nước mà Thúy Mùi làm tổng đạo diễn phục vụ Đại lễ kỷ niệm 1000 Thăng Long Hà Nội, phục vụ Đại hội Đảng Thành phố, phục vụ các cuộc họp của Trung ương Đảng, phục vụ đón Bằng công nhận di tích Quốc gia đặc biệt chùa Thầy, chùa Tây Phương…
Mới đây, Nhà hát Chèo Hà Nội đã đưa chương trình Long Thành diễn xướng với các tiết mục diễn xướng dân gian diễn ra từ 17g30 hàng ngày tại 15 Nguyễn Đình Chiểu vào biểu diễn, nhằm đưa Nhà hát thành địa chỉ quen thuộc với khán giả và du khách quốc tế .
Với những đóng góp cho nghệ thuật và Nhà hát chèo Hà Nội, nghệ sĩ Thúy Mùi đã được nhận nhiều Huy chương Vàng, Bạc trong nhiều lần Hội diễn sân khấu chuyên nghiệp Toàn quốc; Huân chương lao động, Bằng khen của Thủ tướng chính phủ, Danh hiệu Người tốt việc tốt tiêu biểu, NSUT và đang được đề nghị phong tặng danh hiệu NSND. Tại Đại hội thi đua yêu nước Thành phố giai đoạn 2011 -2015, NSUT Thúy Mùi đã được vinh danh là một trong 10 công dân ưu tú Thủ đô năm 2015.
Thanh Quy