Sáng 14/12/2024, tại Quận ủy Long Biên, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức hội nghị “Hướng dẫn thực hiện các tiêu chí, trình tự, thủ tục xét công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh theo Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ; đánh giá kết quả triển khai, thực hiện bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống; trao giải cuộc thi xây dựng và giữ gìn “Xã, phường, thị trấn sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn” năm 2024”.
Tham dự Hội nghị có: Phó Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội Đào Xuân Dũng; Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh cùng đại diện lãnh đạo quận Long Biên, các phòng Văn hóa và Thông tin, các quận, huyện trên địa bàn thành phố…
Báo cáo tại Hội nghị, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và Gia đình – Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Bùi Minh Hoàng cho biết: Thời gian qua, Sở Văn hóa và Thể thao đã tham mưu UBND Thành phố ban hành Kế hoạch số 271/KH-UBND ngày 14 tháng 11 năm 2023 về triển khai thực hiện Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg ngày 18 tháng 02 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí, trình tự, thủ tục xét công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh. Đồng thời tổ chức Hội nghị triển khai các nội dung của Kế hoạch số 271/KH-UBND đến các Sở, ban, ngành liên quan; tổ chức các hội nghị, tọa đàm chia sẻ cách làm và kinh nghiệm hay trong triển khai thực hiện việc xét công nhận đô thị văn minh; mở các lớp tập huấn nâng cao chất lượng xây dựng phường, thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh và phối hợp với các sở, ban, ngành hoàn thiện tài liệu hướng dẫn thực hiện các tiêu chí này.
Sở Văn hóa và Thể thao cũng đã tham mưu UBND Thành phố ban hành Quyết định thành lập Hội đồng thẩm định và Tổ giúp việc Hội đồng thẩm định xét, công nhận và công nhận lại quận, thị xã thuộc thành phố Hà Nội đạt chuẩn đô thị văn minh với sự tham gia của các Sở, ban, ngành. Trong đó Sở Văn hóa và Thể thao là Cơ quan thường trực của Hội đồng thẩm định, chịu trách nhiệm tổng hợp, thẩm định tính hợp lệ, hoàn thiện hồ sơ đề nghị xét công nhận và công nhận lại của quận, thị xã đạt chuẩn đô thị văn minh. Đến nay, Hà Nội đã có 4 phường và 4 thị trấn được công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh.
Đánh giá kết quả triển khai, thực hiện Bộ Tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống của Bộ VHTT&DL, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và Gia đình Bùi Minh Hoàng nhấn mạnh: Công tác quản lý nhà nước đối với các lễ hội được Hà Nội được triển khai đảm bảo đúng các quy định; các lễ hội diễn ra vui tươi, lành mạnh, tiết kiệm và an toàn. Nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống, trò chơi, trò diễn giàu tính nghệ thuật, đậm chất dân gian được quan tâm đưa vào lễ hội như: hát quan họ, hát chèo, đấu vật, đánh đu, thổi cơm thi, múa sư tử, kéo co… Việc tổ chức lễ hội đều được kết hợp với việc tổ chức đón nhận các danh hiệu làng văn hoá, danh hiệu làng nghề, Bằng di tích lịch sử văn hoá… Qua đó góp phần tạo dựng môi trường văn hoá lành mạnh, động viên, khuyến khích Nhân dân giữ gìn, phát huy tốt các giá trị văn hóa cũng như các danh hiệu của di sản văn hóa đã được công nhận và xếp hạng.
Thực hiện “Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống” theo Quyết định số 2068/QĐ-BVHTTDL ngày 03 tháng 8 năm 2023 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương thực hiện tốt công tác tuyên truyền, thực hiện các tiêu chí; đồng thời tổ chức ký giao ước thi đua thực hiện với 30 quận, huyện, thị xã. Tại các địa phương, UBND các quận, huyện, thị xã đã tổ chức ký cam kết việc thực hiện các tiêu chí xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống với các xã, phường, thị trấn, Ban Quản lý các di tích. Việc triển khai thực hiện Bộ tiêu chí được xem là giải pháp quan trọng nhằm nâng cao tính hiệu quả trong việc tổ chức các hoạt động lễ hội theo hướng văn minh, lành mạnh, tiết kiệm. Đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống; bài trừ các hủ tục, tập tục, tập quán lạc hậu, nghi lễ có tính bạo lực và các hành vi phản cảm, lệch chuẩn trong lễ hội.
Đáng chú ý, Cuộc thi xây dựng và giữ gìn “Xã, phường, thị trấn sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn” năm 2024 đã trở thành điểm nhấn quan trọng trong việc cải thiện vệ sinh môi trường và diện mạo Thủ đô. Cuộc thi đã nâng cao nhận thức sâu sắc cho các tầng lớp Nhân dân về tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị. Nhiều tuyến phố, khu dân cư, đường làng, ngõ xóm đã được trang hoàng sạch đẹp, ý thức cộng đồng về giữ gìn vệ sinh môi trường được nâng cao rõ rệt, hình thành thói quen tốt cho người dân.
Đặc biệt qua cuộc thi nhiều mô hình và cách làm hay đã được triển khai hiệu quả tại các quận, huyện, thị xã. Tiêu biểu như: Quận Long Biên với mô hình “Tuyến phố kiểm soát an toàn thực phẩm” tại Phố Trạm, bếp ăn tập thể an toàn tại Trường Tiểu học Gia Quất và “Liên gia an toàn phòng cháy chữa cháy” tại phường Bồ Đề. Huyện Hoài Đức với mô hình “Camera an ninh”; huyện Gia Lâm có mô hình “Đổi rác thải nhựa lấy cây xanh và sản phẩm thân thiện với môi trường”, chương trình thu gom phế liệu gây quỹ hỗ trợ phụ nữ, trẻ em…
Tại Hội nghị, các đại biểu đã được nghe tham luận của đại diện quận Ba Đình và quận Tây Hồ về những thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện các tiêu chí, trình tự, thủ tục xét công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh; đại diện của huyện Đông Anh về kết quả triển khai, thực hiện Bộ Tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống; đại diện phường Việt Hưng (quận Long Biên) và xã Phong Vân (huyện Ba Vì) tham luận về triển khai, thực hiện Cuộc thi xây dựng và giữ gìn “Xã, phường, thị trấn Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp – An toàn”.
Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh đánh giá cao những đóng góp quan trọng từ các mô hình tham gia Cuộc thi xây dựng và giữ gìn “Xã, phường, thị trấn sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn” năm 2024. Đồng thời nhấn mạnh: Các mô hình này không chỉ có giá trị thực tiễn cao mà còn mang tính tiên phong. Do đó cần nhân rộng và phát huy mạnh mẽ hơn nữa để tạo ra sự lan tỏa, góp phần nâng cao hiệu quả trong công tác xây dựng và phát triển đô thị văn minh.
Về việc thực hiện các tiêu chí, trình tự, thủ tục xét công nhận đạt chuẩn đô thị văn minh theo Quyết định số 04/2022/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh cho biết: Thành phố đã ban hành đầy đủ các văn bản chỉ đạo, tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện các tiêu chí về đô thị văn minh, Hà Nội còn rất nhiều khó khăn. Tiêu biểu là nhiều địa phương chưa đạt được trường đạt chuẩn về cơ sở vật chất như yêu cầu đặt ra…
Với Bộ Tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho rằng: Hà Nội là một trong những địa phương có số lượng di tích đồ sộ dẫn đầu cả nước. Theo thống kê, Hà Nội hiện có 1.661 truyền thống, trong đó có 1.551 lễ hội được thông báo tổ chức trong năm 2024. Với kinh nghiệm trong quản lý và tổ chức lễ hội, Hà Nội không khó khăn khi triển khai thực hiện Bộ Tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống .Tuy nhiên, các địa phương cần quán triệt, tuyên truyền sâu rộng hơn nữa về 9 tiêu chí chung và 44 tiêu chí cụ thể mà Bộ tiêu chí đặt ra, trong đó cần lưu ý đến các tiêu chí về cơ sở vật chất, an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường và đặc biệt là tiêu chí về ứng xử văn hóa, thực hiện nếp sống văn minh khi tham gia lễ hội.Thực tế cho thấy việc xây môi trường văn hoá trong lễ hội truyền thống tốt không chỉ giữ gìn được giá trị văn hóa truyền thống mà còn thu hút được đông đảo Nhân dân và du khách. Đó chính là cơ hội để thúc đẩy du lịch phát triển và góp phần mang lại nguồn thu cho kinh tế – xã hội của địa phương.
Cũng tại Hội nghị, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã trao 2 giải Nhất, 4 giải Nhì, 10 giải Ba và 13 giải Khuyến khích cho các đơn vị trong Cuộc thi xây dựng và giữ gìn “Xã, phường, thị trấn sáng – xanh – sạch – đẹp – an toàn” năm 2024. Trong đó, 2 giải Nhất thuộc về phường Việt Hưng (quận Long Biên) và xã Song Phượng (huyện Đan Phượng); 4 giải Nhì được trao cho: Phường Phú Đô (quận Nam Từ Liêm), phường Trúc Bạch (quận Ba Đình), xã Dương Xá (huyện Gia Lâm) và xã Phong Vân (huyện Ba Vì).
PV