Ai là người đam mê tranh họa sĩ Bùi Xuân Phái, chắc hẳn sẽ vô cùng thích thú khi biết có hẳn một “Thế giới Phái” trong lòng phố cổ Hà Nội để ghé thăm. Chân dung họa sĩ Bùi Xuân Phái. Căn phòng nhỏ – “Thế giới Phái” – nằm trong một con ngõ […]
Ai là người đam mê tranh họa sĩ Bùi Xuân Phái, chắc hẳn sẽ vô cùng thích thú khi biết có hẳn một “Thế giới Phái” trong lòng phố cổ Hà Nội để ghé thăm.
Chân dung họa sĩ Bùi Xuân Phái.
Căn phòng nhỏ – “Thế giới Phái” – nằm trong một con ngõ nhỏ tại số nhà 87 phố Thuốc Bắc. Ngôi nhà đã chứng kiến cuộc đời và sự nghiệp của người họa sĩ lỗi lạc bậc thầy này, từ lúc ông sinh ra, lớn lên và đến khi ông trút hơi thở cuối cùng để trở về với cát bụi. Ngõ nhõ, phố nhỏ, nhưng bước vào trong “Thế giới Phái”, không gian bỗng “rộng” ra và sinh động lạ thường bởi sắc màu khi rực rỡ, khi trầm ấm trong tranh Phái.
Ai có thể, hơn Phái, đọc được những tâm sự phố trên những mái ngói thâm hàng thế kỷ sương mưa, trên những mảng vữa lở lói, những bức tường rêu phủ nham nhở, trên những đầu hồi nhà, trên những ngọn đèn đêm chao đưa trên dây điện giăng ngang một ngã tư? Nhà thơ nào đã từng nói, như Phái, bắt được nhịp đập xao xuyến của Hà Nội “ba mươi sáu phố phường,” của Hà Nội xưa “ngàn năm văn vật.”
“Thế giới Phái” được chia thành ba khu vực với ba căn phòng, trưng bày từng chủ đề mà họa sĩ đã sáng tác. Được trưng bầy nhiều nhất vẫn là đề tài phố cổ Hà Nội. Dạo qua từng ô cửa nghệ thuật, người xem như hiểu thêm về lịch sử hội họa của xứ sở mình và cả những khuynh hướng nghệ thuật được họa sĩ thể hiện. Những quan điểm sáng tác, ảnh hưởng về điều kiện xã hội, cũng được tác giả khắc họa rất rõ trên từng tác phẩm của mình qua từng giai đoạn.
Cùng một góc phố Hàng Mắm hay Hàng Bạc, Hàng Nón hay Hàng Khoai, Bùi Xuân Phái cho ta thấy vô vàn biến tấu, không trùng lặp, mỗi bức tranh chứa đựng một tâm trạng, riêng biệt, lung linh ở mỗi bức một sắc độ ánh sáng khác nhau. Không thể biết được bao lần ông đã trở lại đề tài này cùng tình yêu mê cuồng với Hà Nội, với ngôi đền Bạch Mã, với cây đa Ngõ Gạch, với những tấm bia Văn Miếu…
Đền Bạch Mã trong tranh Bùi Xuân Phái.
Ngoài ra, ở “Thế giới Phái”, bạn còn được tận mắt ngắm nghía những bức tranh rất đẹp của Bùi Xuân Phái về biển, chân dung, tết Trung thu… Hầu như ở đề tài nào, ông cũng thật xuất sắc.
Họa sĩ Văn Dương Thành nhận xét: “Ai cũng biết tranh phố cổ của Bùi Xuân Phái nhưng ít người biết ông là họa sĩ vẽ chân dung bậc thầy của Việt Nam. Hàng trăm bức chân dung ông vẽ, vợ và các con cũng như các bạn thân thiết, bức nào cũng diễn đạt sâu sắc cá tính và ngoại hình của từng người mà không bao giờ lặp lại.”
Với sự yêu mến, trân trọng người họa sĩ tài danh này, năm 2008, nhân kỷ niệm 88 năm ngày sinh Bùi Xuân Phái (1/9/1920-24/6/1988), Báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN) cùng gia đình cố học sĩ đã sáng kiến giải thưởng “Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội” nhằm tìm tòi, phát hiện và tôn vinh những tác giả, tác phẩm, việc làm, ý tưởng có hàm lượng nghệ thuật và khoa học cao, gắn bó các mặt của đời sống và thấm đượm một tình yêu Hà Nội.
Giang Anh