Huyện Chương Mỹ có 404 di tích, trong đó có 174 di tích đã được xếp hạng, 230 di tích chưa xếp hạng; có 11 địa điểm, di tích được gắn biển cách mạng kháng chiến; 1 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và 99 di sản văn hóa phi vật thể được kiểm kê năm 2016.
Thực hiện các dự án đầu tư lĩnh vực di tích tại Nghị quyết số 02/NQ-HĐND ngày 8/4/2022 của HĐND thành phố Hà Nội, huyện Chương Mỹ dự kiến bố trí vốn thực hiện giai đoạn 2021-2025 là 499.891 triệu đồng, bố trí cho 29 dự án (khởi công thực hiện 13 dự án, hoàn thành trong năm 2023 là 1 dự án). Tổng kế hoạch vốn đã bố trí giai đoạn 2021-2024 là 300.155 triệu đồng. Tính đến ngày 31/1/2024, huyện Chương Mỹ đã giải ngân 78.900 triệu đồng, đạt 26% kế hoạch vốn. Riêng năm 2024, vốn ngân sách thành phố bố trí 215.000 triệu đồng.
Chùa Trầm
Cổng chùa Vô Vi
Chùa Trăm Gian
Trên địa bàn huyện hiện đang triển khai thực hiện 6 dự án đầu tư liên quan đến phát huy điểm đến của cụm di tích lịch sử chùa Trầm – chùa Vô Vi – chùa Trăm Gian, thuộc địa bàn xã Phụng Châu và xã Tiên Phương. Cụ thể, dự án đầu tư xây dựng khu trưng bày về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại di tích chùa Trầm; dự án tu bổ, tôn tạo chùa Trăm Gian, xã Tiên Phương; dự án tu bổ, tôn tạo cụm di tích chùa Trầm, xã Phụng Châu; dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường du lịch chùa Trầm; dự án cải tạo, nâng cấp đường 419 (giai đoạn 2) trên địa bàn huyện Chương Mỹ (đoạn tiếp giáp xã Tân Hòa, huyện Quốc Oai đến thị trấn Chúc Sơn, huyện Chương Mỹ); dự án Trường phổ thông nhiều cấp học tại huyện Chương Mỹ.
Hai cụm di tích chùa Trầm, xã Phụng Châu và chùa Trăm Gian, xã Tiên Phương của huyện Chương Mỹ là hai di tích lịch sử với nhiều cảnh quan kiến trúc đặc biệt trong không gian văn hóa khu vực phía Tây của Thủ đô. Tuy nhiên, thời gian qua, các dự án mới chỉ dừng lại ở trùng tu, nâng cấp mà chưa có quy hoạch tổng thể gắn với phát triển du lịch, văn hóa của địa phương. Cùng với đó, việc số hóa, truyền thông, lưu trữ các tài liệu, hiện vật liên quan đến hai cụm di tích này chưa được quan tâm đúng mức.
Thời gian tới, huyện Chương Mỹ sẽ tích cực nghiên cứu, tìm hiểu để có cách tiếp cận mới trong triển khai các dự án đầu tư xây dựng mang tính tổng thể, tính đến liên thông kết nối với các địa phương, hoặc liên vùng. Huyện Chương Mỹ sẽ tập trung triển khai các công việc để hoàn thành đối với dự án chùa Trầm và chùa Trăm Gian theo tiến độ đề ra. Trong đó, chú trọng bảo tồn nguyên bản các giá trị, đặc biệt là Nhà lưu niệm Bác Hồ trong chùa Trầm sẽ quan tâm chuẩn bị nội dung trưng bày hiện vật, tài liệu. Đồng thời, huyện sẽ phối hợp với Sở Văn hóa – Thể thao Hà Nội kiểm kê tư liệu, hiện vật để số hóa và làm nổi bật tính đặc trưng, tiêu biểu riêng có của hai ngôi chùa… nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa, khai thác tiềm năng du lịch văn hóa, tâm linh./.
Thảo Nhi