Ngày 24/2/2024 (tức 15 tháng Giêng năm Giáp Thìn), ĐU – HĐND – UBND – UBMTTQ xã Tích Giang (huyện Phúc Thọ) trang trọng tổ chức khai mạc Lễ hội truyền thống Đình làng Tường Phiêu xuân xuân Giáp Thìn 2024.
Đình Tường Phiêu (còn gọi là Đình Cả) nằm trên địa bàn xã Tích Giang, huyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội là một di tích cổ kính nổi tiếng xứ Đoài. Đình có bố cục độc đáo với duy nhất một đơn nguyên kiến trúc làm tăng dáng vẻ bề thế thâm nghiêm của di tích thờ Thành hoàng làng. Nơi đây còn bảo lưu nhiều giá trị văn hóa tiêu biểu về vật thể và phi vật thể. Hiện nay, đình Tường Phiêu thờ phụng 04 vị Thành hoàng làng, đó là: Ba vị đức Thánh Tản Viên và Quán Sơn Thành hoàng. Đình Tường Phiêu nằm trong hệ thống di tích tôn giáo tín ngưỡng và là công trình kiến trúc nghệ thuật có giá trị cao. Mang nhiều giá trị về kiến trúc, lịch sử, văn hóa, di tích kiến trúc nghệ thuật đình Tường Phiêu đã được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt (tại Quyết định số 1820/QĐ-TTg ngày 24/12/2018).
Ở đình Tường Phiêu, mỗi năm có 4 lễ tiết, riêng lễ hội Rằm tháng Giêng (tức ngày sinh của Tản Viên Sơn Thánh) là lễ hội lớn nhất, kéo dài 3 ngày từ 14-16 tháng Giêng. Trong đó nghi lễ rước Thánh hết sức thiêng liêng, đặc sắc. Theo phong tục truyền thống vào các năm Tý – Ngọ – Mão – Dậu, dân làng Tường Phiêu tổ chức lễ hội rước tam vị Thánh Tản và Thành hoàng làng từ đình Cả lên đền Ngô Sơn, đền Ngo.
Buổi tối ngày 14 tháng Giêng, nghi lễ dâng hương tại đền Ngô Sơn được thực hiện. Sau đó là nghi lễ lấy lửa, khai hoả, thắp sáng cây đình liệu thứ nhất của các cụ trong Ban Văn hoá làng Tường Phiêu được chính thức bắt đầu. Lúc này trong bầu trời đêm 4 cây đình liệu bỗng rực sáng một góc trời. Hàng nghìn người trong nô nức xếp hàng chật kín trên con đê tả Tích lộng gió, tại khu vực Đền và Chùa Ngo, từ con đường chạy dọc từ Đình Tường Phiêu lên con đê tả Tích sẽ cùng hòa mình trong biển người để hân hoan rước Tam Vị Đức Thánh hồi đình Tường Phiêu.
Trong đoàn rước từ Đền Ngo về Đình Tường Phiêu, tiếng trống chiêng, tiếng nhạc, tiếng rạ ran của các phù giá, đoàn kiệu rùng rùng xuất phát, kiệu đi tới đâu đuốc đình liệu rực sáng tới đó. Đuốc ở đây theo thuyền thống xa xưa được chuẩn bị là 4 cây đuốc đình liệu lớn để soi đường cho Thánh đi đánh cá đêm về. Ngoài 4 cây đuốc khổng lồ, tại lễ hội còn có nhiều cây đuốc nhỏ, gọi là đuốc rồng.
Theo Ban di tích đình Tường Phiêu cho biết, năm 1432, đền Ngo được dựng lên với truyền thuyết thánh Tản Viên Sơn về dạy dân làng đánh cá dập sào trên sông Tích. Theo các cụ trong làng truyền lại, tục rước kiệu đêm của làng Tường Phiêu xuất phát từ truyền thuyết về Thánh Tản: Trong một lần ngự giá vi hành tới miền Ngô Sơn, mải mê với việc dạy dân đánh cá và tìm cách trị thủy, Ngài và đoàn tùy tùng đã trở về núi vào ban đêm khá muộn. Khi lưu luyến tiễn Ngài và đoàn tùy tùng, dân làng đã dùng cây khô, rong rào làm đuốc để soi đường và để được chiêm ngưỡng đức Thánh được lâu hơn.
Trải qua hàng trăm năm lịch sử, lễ hội làng Tường Phiêu vẫn giữ được nét độc đáo. Nghi thức rước kiệu Thánh hồi Đình đêm 14 tháng Giêng đã thu hút đông đảo Nhân dân tham gia, làm nên nét đặc sắc riêng biệt của Lễ hội. Ngày 21/2/2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 371/QĐ-BVHTTDL về việc công bố công nhận lễ hội truyền thống đình Tường Phiêu là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Tại lễ hội, ngoài những nghi lễ truyền thống; các trò chơi dân gian được tổ chức suốt trong những ngày hội như thổi cơm thi, kéo co, đánh đu, cờ tướng, đập nồi đập niêu, bắt chạch trong chum…
Cũng tại Lễ khai mạc, Ban tổ chức đã tặng áo lụa cho 01 cụ 100 tuổi và 08 cụ 90 tuổi; trao thưởng cho 22 giáo viên dạy giỏi, chiến sĩ thi đua và 38 em học sinh có thành tích cao trong học tập.
PT