Lễ hội Đền Và Xuân Thu nhị kỳ ngoài tưởng niệm và ghi nhớ công lao của Đức Thánh Tản còn mang ý nghĩa cầu cho Quốc thái dân an, vạn vật tốt tươi, nhân khang, vật thịnh…
Ngày 13/10/2024 (tức 11 tháng 9 năm Giáp Thìn), UBND phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây đã long trọng tổ chức Khai mạc thực cảnh đánh cá Lễ hội Đả Ngư Đền Và năm Giáp Thìn 2024 tại khu vực Đầm Sen trên địa bàn phường.
Trên 300 trai đinh đến từ 11 đội đánh cá trên địa bàn phường Trung Hưng và một số xã, phường của thị xã Sơn Tây đã tham dự Lễ tái hiện thực cảnh đánh cá lễ hội Đả ngư Đền Và. Các ngư cụ đánh bắt cá được sử dụng tại thực cảnh gồm: Dập, sào, nơm, quạng…
Đền Và hay còn gọi là Đông Cung, tọa lạc trên một quả đồi rợp bóng lim cổ thụ, thuộc phường Trung Hưng, thị xã Sơn Tây. Đền Và là một cung trong tứ cung của xứ Đoài, thờ Tản Viên Sơn Thánh – vị thần đứng đầu trong tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt. Đền Và đã được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử -văn hóa cấp Quốc gia từ năm 1964. Năm 2016, Lễ hội Đền Và đã vinh dự được Nhà nước công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia.
Tại Đền Và, hàng năm có 2 lễ hội lớn tưởng nhớ công ơn của Đức Thánh Tản, đó là lễ hội rằm tháng Giêng và lễ hội rằm tháng Chín (còn gọi là hội Đả ngư). Lễ hội Đả ngư dựng lại tích Thánh Tản kéo vó trên sông Tích, chế biến các món ăn từ cá. Thông qua lễ hội Đả ngư còn khuyến ngư và giữ gìn, bảo vệ môi trường sinh thái vùng sông Tích.
Lễ hội có sự tham gia của Nhân dân 5 làng thuộc thị xã Sơn Tây, gồm Vân Gia, Nghĩa Phủ, Mai Trai, Thanh Trì, Ái Mỗ, phường Trung Hưng; Phù Sa, phường Viên Sơn; Phú Nhi, phường Phú Thịnh; Nhân dân làng Ngự Dội- xã Vĩnh Ninh, huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc rước lễ lên Đền Và để tế Thánh Tản.
Thực cảnh đánh bắt cá năm 2024 được tổ chức trang nghiêm và người dân tâm niệm rằng ai bắt được cá sẽ gặp nhiều may mắn, công việc hanh thông, làm ăn khấm khá suốt cả năm.
Cá bắt được không bán mà sẽ được Nhân dân chọn lựa những con cá ngon nhất, to nhất để chế biến rồi dâng cúng lên Đức Thánh Tản, những con cá nhỏ thì các Tổ dân phố và Nhân dân tổ chức thụ lộc liên hoan. Đội nào bắt được con cá to nhất, đội nào bắt được nhiều cá nhất sẽ được Ban tổ chức lễ hội tuyên dương và khen thưởng.
Lễ hội Đả ngư là một trong nhiều nghi thức ở Đền Và vào mùa thu. Lễ hội Đền Và mùa thu sẽ diễn ra đến hết ngày 17/10/2024, tức Rằm tháng Chín năm Giáp Thìn.
Quỳnh Anh