Sáng 17/4/2025 (tức ngày 20/3 năm Ất Tỵ), tại đình làng Lệ Mật, phường Việt Hưng, quận Long Biên đã tổ chức khai mạc Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội là dịp để tôn vinh giá trị lịch sử, văn hóa và truyền thống của làng Lệ Mật – một làng nghề cổ hơn 1.000 năm tuổi bên bờ Bắc sông Hồng nổi tiếng với nghề săn rắn và tinh thần nghĩa hiệp vì dân. Đồng thời đây cũng là hoạt động thiết thực chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 71 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, hướng tới chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025).
Phát biểu khai mạc Lễ hội, Chủ tịch UBND phường Việt Hưng Đặng Thúy Vân – Trưởng Ban chỉ đạo Lễ hội nhấn mạnh: Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật là dịp để tưởng nhớ và tri ân công lao của tiền nhân – Người đã gây dựng nên mảnh đất thiêng Lệ Mật và truyền lại cho hậu thế một di sản văn hóa phong phú. Theo Thần phả đình Lệ Mật, vào thời Lý, có một chàng trai họ Hoàng ở đất Lệ Mật đã xả thân cứu công chúa nhà vua bị giảo long bắt dưới đầm sâu. Khi triều đình ban thưởng, chàng chỉ xin được theo công chúa về đất Thăng Long, khai hoang lập ấp, lập nên ‘Thập Tam Trại’ – 13 trại trấn giữ phía Đông kinh thành. Người dân kính trọng gọi ông là Đức Thánh Thành Hoàng – vị Thần tổ của làng nghề săn bắt rắn và mở mang vùng đất mới. Việc tổ chức Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật không chỉ là gìn giữ ký ức lịch sử mà còn góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, lòng dũng cảm, tình nghĩa đồng bào cho thế hệ trẻ.
Ngay sau lễ khai mạc là màn múa “rắn sống” – phần trình diễn độc đáo được xem là “đặc sản” tinh thần của Lệ Mật. Những nghệ nhân làng nghề đã thuần phục rắn sống, điều khiển theo nhịp trống rộn ràng, cùng với điệu múa diệt Giảo long đã tái hiện huyền tích người anh hùng diệt Giảo long cứu công chúa năm xưa.
Lễ hội truyền thống làng Lệ Mật năm 2025 diễn ra từ ngày 17-21/4 (tức từ 20 – 24/3 âm lịch) với nhiều nghi thức lễ truyền thống và hoạt động hội phong phú. Đó là:
Ngày 17/4 (20/3 ÂL): Khai mạc lễ hội, biểu diễn rắn sống, múa Giảo long, các nghi thức tế, giao lưu bóng chuyền hơi, cầu lông các đơn vị, và đặc biệt là đêm văn nghệ chủ đề “Đất nước trọn niềm vui” chào mừng 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 71 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ.
Ngày 18/4 (21/3 ÂL): Lễ rước nước, tế lễ tại các điểm trong làng, hội thi “Thả chim bồ câu bay vì hòa bình”, các trò chơi dân gian, thể thao, và chương trình văn nghệ quần chúng kỷ niệm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Ngày 19/4 (22/3 ÂL): Tiếp tục tế lễ, giao lưu thể thao, biểu diễn múa Giảo long và chương trình văn nghệ của CLB Văn nghệ phường Việt Hưng với chủ đề “Bài ca thống nhất”.
Ngày 20/4 (23/3 ÂL): Diễn ra hoạt động tâm linh trọng đại – Nghi thức đón rước Thập Tam Trại với lộ trình từ đình làng Lệ Mật đến đình Đức Thánh, tái hiện sự tích lập 13 trại người Lệ Mật xưa ở ven đô Thăng Long. Đây là một trong những lễ rước quy mô lớn và có giá trị văn hóa, lịch sử đặc biệt.
Ngày 21/4 (24/3 ÂL): Bế mạc Lễ hội với phần lễ tế đóng cửa đình.
Làng Lệ Mật đã được công nhận là Điểm du lịch cấp thành phố và Lễ hội truyền thống Lệ Mật là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Do đó, Lễ hội truyền thống Lệ Mật không chỉ là nơi để tưởng nhớ tổ tiên, mà còn là dịp để quảng bá hình ảnh địa phương, thu hút khách du lịch, tạo động lực phát triển kinh tế – văn hóa cho địa phương.
Linh Phạm