“Mắt Xẩm”: Chuỗi sự kiện trải nghiệm đa giác quan về Xẩm

Chuỗi sự kiện trải nghiệm đa giác quan về Xẩm diễn ra với sự góp mặt của các loại hình như âm nhạc thể nghiệm, triển lãm tranh, nghệ thuật sắp đặt và tọa đàm chuyên môn. Trước diễn biến của dịch Covid-19, lễ khai mạc, bế mạc, tọa đàm, workshop đã được chuyển đổi thành hình thức trực tuyến nhằm đảm bảo các yêu cầu hiện nay về chống dịch.

Xẩm là loại hình xướng tích dân gian gắn với những người khiếm thị. Dù không nhìn đời bằng đôi mắt nhưng Xẩm lại soi chiếu những góc nhìn rất chân thực và sâu sắc về cuộc đời (thể hiện qua nội dung các bài hát…) Những góc nhìn ấy cho đến nay vẫn còn vẹn nguyên giá trị.

Những năm gần đây, xu hướng sử dụng chất liệu nghệ thuật biểu diễn truyền thống vào việc sáng tạo những sản phẩm nghệ thuật đương đại ngày trở nên phổ biến. Đặc biệt, các diễn xướng dân gian được đẩy mạnh khai thác dưới nhiều góc độ, trong đó có góc độ hiệu ứng thị giác. Từ đó một số triển lãm, show trình diễn thời trang, kịch, phim ảnh… ra đời với những sáng tạo khá độc đáo trên chất liệu nghệ thuật biểu diễn truyền thống.

Xẩm vốn dĩ không có nhiều chất liệu tạo hình bằng một số loại hình nghệ thuật biểu diễn truyền thống khác. Nhưng với sức gợi từ những ý niệm, các nghệ sĩ đương đại đang được mong đợi sẽ đóng góp cho Mắt Xẩm những góc nhìn, những chấm phá độc đáo, khơi gợi được hứng thú tìm hiểu về di sản cho công chúng; đồng thời tạo ra những tác phẩm mới mang tinh thần kết nối “Đông Tây kim cổ”.

Chuỗi sự kiện trải nghiệm “Mắt Xẩm” không chỉ là Xẩm dưới góc độ tiếp cận thị giác mà còn là những góc nhìn, những quan điểm đa dạng về xẩm. Trải qua nhiều bước thăng trầm, Xẩm đã đi qua nhiều lăng kính của nhiều thế hệ và không ngoại lệ, những người trẻ – chủ nhân tiếp nối di sản ngày hôm nay cũng có những lăng kính riêng lạ…

Không gian trưng bày của “Mắt xẩm” được chia làm nhiều khu vực, khu vực chính diện có bức tranh vẽ 3 sắc thái biểu đạt khác nhau của người hát xẩm, được gợi cảm hứng từ bài “Mục hạ vô nhân”. Không gian bên lề có bức tranh vẽ nghệ nhân hát xẩm Hà Thị Cầu và tư liệu phóng sự về người trẻ hát xẩm tiếp nối truyền thống.

“Khu rừng huyền tích” là không gian sắp đặt được gợi cảm hứng từ câu chuyện của tổ nghề hát xẩm. Không gian đa diện “Mắt xẩm” có sắp đặt đôi mắt từ 200 chiếc sênh và cặp trống xẩm. Thông điệp muốn gửi tới chính là hãy nhìn nhận xẩm ở càng nhiều góc độ càng tốt, để thấy hết vẻ đẹp của nó.

Trong ngày khai mạc 16/5 cũng sẽ có talkshow trực tuyến hát xẩm trong thích ứng văn hóa. Tiếp đó talkshow trực tuyến hát xẩm từ góc nhìn của nghệ sĩ trẻ diễn ra vào 19 và 22/5.

BTC khuyến cáo quan khách tới xem triển lãm vui lòng tuân thủ quy định nghiêm ngặt về an toàn phòng chống dịch. BTC sẽ cung cấp khẩu trang y tế, dung dịch sát khuẩn và đo thân nhiệt cho toàn bộ khán giả đến thưởng thức triển lãm.

“Mắt xẩm” được xây dựng dưới sự hỗ trợ của Hội đồng Anh thông qua dự án Không gian văn hóa sáng tạo Việt Nam 2018 – 2021. Đây là một dự án do Liên minh châu Âu và Hội đồng Anh tài trợ và do Hội đồng Anh Việt Nam phối hợp với Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia – Vicas thực hiện.

Kiều Anh