Hàng năm, nhằm tạo cơ hội cho các thủ thư gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về những hoạt động nổi bật tại đơn vị mình trong phát triển văn hóa đọc, Thư viện Hà Nội thường tổ chức giao lưu, tọa đàm về phát triển văn hóa đọc. Được sự quan tâm của lãnh đạo đơn vị, sự nỗ lực của thủ thư, nhiều hoạt động thực tế với những cách làm hay tại các thư viện đang lan tỏa…
Đọc sách không chỉ đơn thuần là tiếp nhận thông tin, kiến thức mà còn là một trong những hoạt động văn hóa. Việc xây dựng văn hóa đọc trong Nhân dân, trong đó có thanh thiếu nhi là rất cần thiết nhằm đáp ứng nhu cầu giải trí lành mạnh, đồng thời giúp các em tích lũy tri thức, kỹ năng sống và hình thành nhân cách đẹp.
Thời gian qua, Thư viện Hà Nội luôn chú trọng tổ chức các sự kiện văn hóa như: Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam; Cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc thành phố Hà Nội; Hội thi Cán bộ thư viện giỏi thành phố Hà Nội; Hội thi Thiếu nhi Thủ đô tuyên truyền giới thiệu sách; Trưng bày sách báo… Các sự kiện trở thành một nét đẹp văn hóa lành mạnh, thiết thực, bổ ích cho nhiều đối tượng bạn đọc, tạo sự gắn kết ngày càng chặt chẽ hơn giữa sách và người đọc, thu hút hàng ngàn bạn đọc đến tham quan, tìm hiểu về sách, góp phần phát triển phong trào đọc sách, hướng tới tới xây dựng một xã hội học tập.
Ông Dương Đức Phi, Chủ nhiệm Thư viện thôn Bình Vọng chia sẻ kinh nghiệm trong chương trình Giao lưu các thủ thư điển hình tại Thư viện Hà Nội
Thư viện thôn Bình Vọng – một mô hình thư viện điểm tại khu vực nông thôn
Đã có nhiều quận, huyện, thị xã trên địa bàn thành phố Hà Nội tổ chức thành công và hiệu quả các hoạt động, góp phần phát triển văn hóa đọc tại địa phương, tiêu biểu như quận Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Tây Hồ, Hà Đông, thị xã Sơn Tây, huyện Thường Tín, Gia Lâm…
Hàng năm, nhằm tạo cơ hội cho các thủ thư gặp gỡ, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về những hoạt động nổi bật tại đơn vị mình trong phát triển văn hóa đọc, Thư viện Hà Nội thường tổ chức giao lưu, tọa đàm về phát triển văn hóa đọc. Được sự quan tâm của lãnh đạo đơn vị, sự nỗ lực của thủ thư, nhiều hoạt động thực tế với những cách làm hay tại các thư viện đang lan tỏa.
Điển hình như Thư viện quận Hoàn Kiếm đã lựa chọn địa điểm lý tưởng của Phố sách Hà Nội để triển khai mô hình Tủ sách cộng đồng “Con tàu tri thức”. Tủ sách cộng đồng được vận hành thông qua việc phối hợp giữa cán bộ Thư viện quận và cán bộ phụ trách Phố sách. Hàng ngày, Tủ sách cộng đồng phục vụ theo hình thức kho đọc mở, bạn đọc trực tiếp lựa chọn những cuốn sách có nội dung phù hợp với sở thích, nhu cầu đọc và lứa tuổi để chọn sách. Tủ sách cộng đồng “Con tàu tri thức” ngoài khu vực đọc sách tại chỗ, tại trung tâm Phố sách còn trang trí sân khấu để tổ chức các sự kiện như: Triển lãm, trưng bày sách, báo; giới thiệu sách mới, ký tặng sách; giao lưu, tọa đàm tác giả-tác phẩm; biểu diễn sân khấu hóa các tác phẩm văn học…
Trong tháng cao điểm hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam 21/4/2024, Thư viện quận Hoàn Kiếm phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo quận tổ chức hoạt động tặng sách “Góp một cuốn sách để đọc nhiều cuốn sách”. Các trường tiểu học, trung học cơ sở trên địa bàn quận đã trao tặng cho Tủ sách cộng đồng “Con tàu tri thức” hơn 3.500 bản sách.
Từ hiệu quả phát triển văn hóa đọc từ mô hình Tủ sách cộng đồng “Con tàu tri thức”, Thư viện quận Hoàn Kiếm sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình Tủ sách đến nhiều khu dân cư, khu vui chơi để lan tỏa tình yêu sách đến với mọi người dân quận Hoàn Kiếm nói riêng, Thủ đô nói chung.
Biểu diễn sân khấu hóa các tác phẩm văn học tại Phố sách Hà Nội (quận Hoàn Kiếm)
Thư viện thị xã Sơn Tây luôn xác định mục tiêu phát triển thư viện là nhiệm vụ trọng tâm. Thư viện thị xã thường xuyên phối hợp với Thư viện trường tiểu học, trung học cơ sở để tổ chức chương trình ngoại khóa vào các ngày lễ, kỷ niệm như mời diễn giả về trường học nói chuyện chuyên đề sách và văn hóa đọc; luân chuyển sách về trường học… Trung tâm Văn hóa, Thông tin và Thể thao thị xã Sơn Tây có định hướng thành lập “Con đường sách” tại Phố đi bộ thị xã Sơn Tây; mở quán cà phê sách giúp cho người dân và du khách đến Phố đi bộ có thêm những trải nghiệm thú vị. Bên cạnh đó, với vị trí có nhiều trường quân đội đứng chân trên địa bàn, Thư viện thị xã Sơn Tây được dịp đón tiếp rất nhiều bạn đọc lực lượng vũ trang đến tìm hiểu, tra cứu tài liệu… Thời gian tới, Thư viện thị xã Sơn Tây sẽ xây dựng mô hình thư viện mở để phục vụ bạn đọc đến tra cứu, đọc sách được thoải mái hơn, tạo động lực phát triển văn hóa đọc trên địa bàn thị xã Sơn Tây…
Thư viện thôn Bình Vọng, xã Văn Bình, huyện Thường Tín tổ chức, duy trì hoạt động là những “Màng lưới viên” thư viện với 102 thành viên phục vụ nhưng không nhận thù lao. Đội ngũ “Màng lưới viên” được chia thành các tổ trực đều đặn vào các buổi chiều trong tuần để đọc sách, báo và tiếp khách đến thư viện, phục vụ độc giả. Đội ngũ “Màng lưới viên” hoạt động rất tận tụy, có sinh hoạt định kỳ rút kinh nghiệm cho thời gian tiếp theo. Một số “Màng lưới viên” có năng lực, nhiệt tình được phân công làm thủ thư, trực tiếp cho độc giả mượn sách về nhà đọc vào thứ Năm và Chủ nhật hàng tuần.
Sách của Thư viện thôn Bình Vọng được phân theo môn loại, đưa vào “Sổ đăng ký cá biệt”, vào phần mềm máy tính, tiện cho bạn đọc dễ tìm, dễ lấy. Thư viện cũng lập một ngăn sách “Dư địa chí”, tập hợp những tác phẩm của người Bình Vọng viết và tác phẩm của các tác giả viết về Bình Vọng với cái tên “Người Bình Vọng viết, viết về Bình Vọng”. Được sự giúp đỡ, hướng dẫn của Thư viện huyện Thường Tín, Thư viện thôn Bình Vọng đã làm nhãn cho toàn bộ sách, xếp theo thứ tự môn loại, lên danh mục để bạn đọc dễ tra cứu. Thư viện thôn Bình Vọng đã cấp thẻ bạn đọc cho 680 độc giả là thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên người Bình Vọng… Còn nhiều cách làm hay của các thư viện cùng sự đóng góp thầm lặng của các thủ thư trong hoạt động thư viện đang lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.
Để đa dạng hóa các hình thức tiếp cận sách, thời gian tới, hệ thống thư viện cơ sở trên địa bàn thành phố sẽ quan tâm tới việc phát triển mô hình thư viện điện tử để phục vụ bạn đọc Thủ đô.
Thảo Nhi