Quan tâm, giữ gìn, phát huy giá trị các di tích, di sản văn hóa trên địa bàn, những năm qua Đảng bộ, chính quyền quận Thanh Xuân đã có nhiều hoạt động, giải pháp tích cực để bảo tồn và phát huy vốn di sản văn hóa.
Quận Thanh Xuân có nhiều di tích lịch sử – văn hóa, đáng lưu ý là các di tích nổi tiếng như: Gò Đống Thây, Đình Khương Đình, Đình Cự Chính, đình Khương Hạ, Đình Vòng, chùa Khương Hạ, chùa Giáp Nhất…
Quan tâm, giữ gìn, phát huy giá trị các di tích, di sản văn hóa trên địa bàn, những năm qua Đảng bộ, chính quyền quận Thanh Xuân đã có nhiều hoạt động, giải pháp tích cực để bảo tồn và phát huy vốn di sản văn hóa này. Hàng năm quận Thanh Xuân đều xây dựng kế hoạch và các văn bản hướng dẫn nhằm tăng cường việc bảo vệ và khoanh vùng bảo vệ những nơi có di tích, cũng như các di tích đã được xếp hạng. Quận Thanh Xuân giao Phòng Văn hóa và Thông tin xây dựng kế hoạch và các văn bản hướng dẫn các phường tăng cường việc bảo vệ và khoanh vùng bảo vệ những nơi có di tích cũng như các di tích đã được xếp hạng; Thành lập Ban quản lý di tích của từng di tích. Đến nay, 100% Ban quản lý di tích trên địa bàn quận đã cử người có uy tín, am hiểu về di tích trực tiếp làm công tác quản lý di tích…
Ngành VHTT quận Thanh Xuân còn quan tâm đến việc trang bị cho đội ngũ cán bộ quản lý di tích quận và các phường những kiến thức cơ bản, những nội dung quy định mới về công tác quản lý di tích, đặc biệt là công tác quản lý và tổ chức lễ hội. Năm 2023 này, quận Thanh Xuân đã tổ chức lớp tập huấn công tác tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử – văn hóa nhằm truyền đạt các nội dung quy định về phân cấp quản lý di tích của UBND thành phố Hà Nội, Nghị định số 166/2018/NĐ-CP ngày 25/12/2018 của Chính phủ quy định trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, dự án bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử – văn hóa, danh lam thắng cảnh; các quy định về công tác quản lý, tổ chức Lễ hội. Đặc biệt là những điểm mới quy định tại Thông tư số 04/2023/TT-BTC ngày 19/01/2023 của Bộ Tài chính hướng dẫn quản lý, thu chi tài chính cho công tác tổ chức lễ hội và tiền công đức, tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội v.v.
Tập huấn công tác tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử – văn hóa năm 2023 của quận Thanh Xuân
Bên cạnh đó, quận Thanh Xuân còn quan tâm đầu tư, tôn tạo tu bổ và đưa vào khai thác các di tích lịch sử văn hóa đã được công nhận, góp phần vào sự phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương. Quận đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng để bảo tồn, phát huy giá trị các di tích, di sản, như di tích Gò Đống Thây – một di tích ghi dấu những chiến thắng oanh liệt của khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo đánh đuổi giặc Minh xâm lược. Thanh Xuân cũng tổ chức việc duy trì kiểm tra công tác quản lý; chống mất cắp di, cổ vật, đồ thờ tự; đầu tư trang, thiết bị cho phòng cháy, chữa cháy tại các di tích trên địa bàn. Quận còn làm tốt việc củng cố, kiện toàn các Ban quản lý di tích, tiểu ban quản lý di tích để công tác quản lý, giữ gìn phát huy giá trị các di sản di tích được hiệu quả hơn.
Song song với tu bổ, quận Thanh Xuân cũng tích cực tuyên truyền quảng bá về những giá trị di sản đến người dân, đến cộng đồng để phát triển du lịch. Việc “số hóa” cụm di tích và Lễ hội Năm làng Mọc là một thí dụ. Vừa qua, quận Thanh Xuân đã ra mắt trang thông tin “Cụm di tích gắn với lễ hội Năm làng Mọc” sử dụng công nghệ ảnh
360° để tuyên truyền, quảng bá di sản độc đáo này của quận đến Nhân dân và khách du lịch. Các hạng mục của di sản đều được mô tả chi tiết bằng những bức ảnh 360°, đi kèm với thuyết minh song ngữ Việt – Anh. Tổng cộng có tám di tích được giới thiệu, gồm các di tích: Đình, chùa, văn chỉ làng Quan Nhân; đình, chùa Giáp Nhất; đình Cự Chính, chùa Bồ Đề…
Tuổi trẻ quận Thanh Xuân là lực lượng đi đầu trong việc chuyển đổi số đối với các di tích, di sản trên địa bàn. Các bạn trẻ đã thực hiện gắn mã QR code tại các di tích lịch sử, địa chỉ đỏ. Qua đó, cho phép du khách tiếp nhận thuyết minh tự động, hoặc nắm thông tin một cách đầy đủ và bảo đảm tính chính xác về giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc trên địa bàn.
Gắn với các di tích, di sản văn hóa trên địa bàn quận Thanh Xuân là các lễ hội truyền thống, như: Lễ hội năm làng Mọc. Lễ hội Năm làng Mọc đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia ngày 27/05/2021 và đã được cán bộ, Nhân dân 2 quận Thanh Xuân và Nam Từ Liêm long trọng tổ chức Lễ đón Bằng công nhận vào năm 2022.
Lễ hội năm làng Mọc được hình thành từ tục kết chạ giữa năm làng: Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang, vừa kết thân, vừa tương trợ lẫn nhau. Lễ hội phản ánh ước nguyện về một cuộc sống an khang thịnh vượng của người dân và muôn loài. Lễ hội Năm làng Mọc có nhiều nghi thức tế lễ và trò chơi dân gian độc đáo như: Lễ rước kiệu; tế hội đồng; múa hát và các trò chơi dân gian, đặc biệt là múa rồng, tưởng nhớ sự kiện người làng Mọc làm rồng lửa góp phần cùng vua Quang Trung và quân sĩ đánh đuổi quân Thanh ra khỏi bờ cõi nước ta.
Các di tích và lễ hội tiêu biểu của quận Thanh Xuân
Trong những năm qua, UBND quận Thanh Xuân đã chỉ đạo và làm tốt việc bảo tồn và phát huy những giá trị của Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội năm làng Mọc và các di tích gắn với lễ hội truyền thống năm làng Mọc cùng các di tích, di sản và lễ hội khác trên địa bàn.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Thanh Xuân Đặng Khánh Hòa phát biểu: Để có thể thực hiện tốt hơn nữa công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản, quận Thanh Xuân tiếp tục đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về công tác quản lý, bảo tồn, tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích đến Nhân dân; gắn bảo tồn, phát huy các giá trị di tích với công tác phát triển du lịch của quận để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Quỳnh Quy