Ngày 12/11, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội thỏa thuận về việc thẩm định Dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình Phương Mạc, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận được Tờ trình số 224/TTr-UBND ngày 28/10/2021 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về việc đề nghị thẩm định Dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình Phương Mạc, xã Phương Đình, huyện Đan Phượng, thành phố Hà Nội (kèm theo hồ sơ Dự án và Biên bản Hội nghị đánh giá hiện trạng và lấy ý kiến về dự án). Sau khi xem xét, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có ý kiến thẩm định như sau:
Thỏa thuận Dự án tu bổ, tôn tạo di tích đình Phương Mạc, với nội dung: tu bổ Đại bái, Hậu cung; lát nền Tiền tế; tôn tạo sân vườn, am hóa vàng, hạ tầng kỹ thuật và phòng cháy, chữa cháy di tích.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lưu ý, đối với hạng mục tu bổ đại bái, hậu cung: Tận dụng tối đa các cấu kiện gỗ cổ và cũ. Giữ nguyên các cấu kiện gỗ còn tốt; Tu bổ các cấu kiện gỗ hư hỏng một phần (bằng biện pháp gia cố, chắp – nối – vá, thay cốt – ốp mang). Chỉ thay mới khi cấu kiện gỗ hư hỏng hoàn toàn (sau khi có sự đồng ý của Hội đồng đánh giá sau hạ giải); Bảo tồn nguyên vẹn các thành phần trạm khắc, trang trí (ở các bức cốn, bảy, bộ vì, đầu dư…); Tái sử dụng ngói cũ còn tốt vào mái của công trình; Tái sử dụng chân tảng còn tốt; Không sử dụng đèn ống led chiếu sáng nội thất đình; Bờ nóc đắp kìm, đầu đao trang trí “rồng”, “guột”; Bổ sung phương án nối, vá, thay cốt, ốp mang … để bảo tồn tối đa các cấu kiện gỗ cổ, gỗ cũ và cấu kiện gỗ có trang trí trạm khắc còn khả năng sử dụng.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội chỉ đạo cơ quan chức năng hướng dẫn chủ đầu tư bổ sung, hoàn thiện Dự án, công bố công khai nội dung tu bổ, tôn tạo di tích trước khi triển khai các bước tiếp theo theo quy định của pháp luật.
Đình Phương Mạc là một di tích lịch sử – kiến trúc nghệ thuật thời Lê được xếp hạng di tích lịch sử quốc gia năm 1990. Đình thờ danh tướng Phạm Bạch Hổ (tên thật là Phạm Phòng Át) là một vị tướng tài của Ngô Quyền, có công lớn trong kháng chiến chống quân Nam Hán năm 938. Sau khi Ngô Quyền mất, 12 sứ quân nổi lên, mỗi người hùng cứ một nơi. Phạm Bạch Hổ trấn giữ phủ Khoái Châu. Sau khi hoá, ngài được vua Lê Hoàn phong là Bản cảnh Thành hoàng Phạm Lệnh Công hiển ứng đại vương, vua Lê Thái Tổ phong là Phổ tế cương nghị anh linh hùng kiệt đại vương. Kính trọng công lao của ông, nhân dân Phương Mạc tôn làm thần Thành hoàng thờ ở đền, đình. Hằng năm dân làng lấy ngày mùng 10 tháng Giêng là ngày sinh nhật của danh tướng Phạm Bạch Hổ làm ngày lễ hội làng.
Đình Phương Mạc còn bảo tồn được nhiều di vật quý như: hương án, đôi hạc gỗ thế kỷ XIX, cỗ long ngai, bài vị đầu chạm rồng. Đặc biệt, cuốn thần phả, 10 đạo sắc phong của các triều đại nhà nước Việt Nam phong mỹ tự cho thần hoàng làng là Phạm Bạch Hổ. Ngoài ra, trong đình còn một cuốn khoán ước có 149 điều, nội dung phong phú giúp ích cho công tác nghiên cứu văn hoá – xã hội, nghiên cứu phong tục tập quán, các luật lệ của làng xóm Việt Nam truyền thống.
V.H