Thám hoa Vũ Thạnh – Con người và sự nghiệp

Hội thảo diễn ra nhân kỷ niệm 354 năm ngày sinh của Thám hoa Vũ Thạnh (1664-2018), nhằm đánh giá những đóng góp của Ông đối với sự nghiệp văn hóa, giáo dục của đất nước.
Thám hoa Vũ Thạnh (1664 – 1727), một nhà khoa bảng, một nhà giáo mẫu mực của đất nước ở thế kỷ XVII – XVIII. Ông sinh ra ở tại làng Đan Loan, huyện Đường An (nay là thôn Đan Loan, xã Nhân Quyền, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương) – một miền quê cận kề Kinh đô nhưng cả đời ông gắn bó với mảnh đất Thăng Long, bởi sau ông dời đến phường Báo Thiên huyện Thọ Xương.
Năm 22 tuổi, ông đỗ Đình nguyên Thám hoa khoa Ất Sửu niên hiệu Chính Hòa 6 (1685) đời vua Lê Hy Tông, làm quan trải qua các chức Hàn lâm viện Đãi chế, Lễ khoa Đô Cấp sự trung, Tư nghiệp Quốc Tử Giám, Bồi tụng…
Cuộc đời của Thám hoa Vũ Thạnh gắn liền với sự nghiệp dạy học. Năm Mậu Dần (1698), ông mở trường dạy học ở làng Hào Nam (nay thuộc quận Đống Đa, Hà Nội), học trò theo học rất đông. Trường của Vũ Thạnh là một trong hai trường tư lớn nhất kinh thành Thăng Long lúc bấy giờ. Học trò trường Hào Nam có nhiều người đỗ Tiến sĩ và Tạo sĩ (Tiến sĩ võ), sau này nhiều người ra làm quan hoặc theo gương thầy mở trường dạy học: “70 học trò dự triều ban, 500 người làm quan, một ngàn người được truyền thụ Cửu kinh đến chỗ tinh vi. Hơn 20 người mở trường dạy học ở các nơi. Hơn 20 người khoác binh nhung làm tướng. Mấy trăm người còn đang học ở trường võ…”.
Vũ Thạnh đã để lại cho hậu thế sự nghiệp văn chương khá đồ sộ. Ông có 22 bài thơ được chép trong Toàn Việt thi lục, và nhiều văn bia do chính Vũ Thạnh soạn và nhuận rải rác nằm ở Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Bắc Giang, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa. Thời Lê Trung hưng, văn chương sùng chuộng luân lý đạo đức, tầm chương trích cú, Vũ Thạnh vận động cải cách văn thể, chấn chỉnh khoa cử và học thuật theo hướng đề cao tri thức thực tiễn. Phan Huy Chú nhận xét: “Trung Hưng về sau, văn chương theo lối tầm chương trích cú nên trở thành ti lậu. Văn ông [Vũ Thạnh] làm ra có tính thanh thoát, đổi lối trần hủ ra thanh tân mà người đương thời đua nhau học theo. Từ đây văn thể được đổi mới”.

Như vậy, có thể thấy Vũ Thạnh có cống hiến to lớn cũng như ảnh hưởng sâu rộng đối với giáo dục và học thuật đương thời. Sức ảnh hưởng của ông lớn tới mức có lần chúa Trịnh phải hoãn một buổi chầu vì các quan đều xin nghỉ phép để đi ăn giỗ nhà quan Thám. Khi ông mất, triều đình truy phong chức Tham chính.
Với 27 bài tham luận của các nhà khoa học, Hội thảo đã tập trung nghiên cứu bối cảnh văn hóa, xã hội Đại Việt; Thăng Long thế kỷ XVII – XVIII; Quê hương, dòng họ của Thám hoa Vũ Thạnh; Thám hoa Vũ Thạnh – Con người và sự nghiệp; Và những đóng góp của Thám hoa Vũ Thạnh đối với văn hóa, giáo dục của đất nước thế kỷ XVII, XVIII.
Đánh giá về con người và sự nghiệp của Thám hoa Vũ Thạnh, TS Lê Xuân Kiêu – Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu – Quốc Tử Giám chia sẻ: “Thám hoa Vũ Thạnh là người thầy mẫu mực, tiêu biểu về tri thức, đạo đức, tấm gương về hiếu nghĩa, hiếu học. Người luôn thể hiện trong suốt cuộc đời mình tinh thần hết lòng phụng sự xã hội và đã có công lao to lớn đào tạo cho đất nước nhiều bậc hiền tài. Tên tuổi của Ông đã làm rạng danh dòng họ Vũ, góp phần bồi đắp truyền thống hiếu học và nuôi dưỡng tinh thần đó cho hậu thế”.

Tô Nga

Theo MaskOnline