Hội thảo là hoạt động rất có ý nghĩa để tôn vinh, nhận thức rõ hơn về giá trị lịch sử, chính trị, khoa học và tầm vóc thời đại về sự ra đời của Đề cương về văn hóa Việt Nam trong tiến trình phát triển của nền văn hóa và sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Sáng 27/2, tại Trung tâm Hội nghị quốc tế Hà Nội đã diễn ra Hội thảo khoa học cấp quốc gia “80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam: Khởi nguồn và động lực phát triển”. Hội thảo diễn ra theo hình thức kết hợp trực tiếp (với sự có mặt của khoảng 250 đại biểu) và trực tuyến với đầu cầu tại 63 tỉnh, thành phố.
Đến dự và chỉ đạo tại Hội thảo có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Võ Văn Thưởng, Thường trực Ban Bí thư; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Trần Hồng Hà, Phó Thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Văn Hùng, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Đoàn Minh Huấn, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản… cùng đông đảo các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ…
Các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự Hội thảo. Ảnh: ND
Phát biểu đề dẫn tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh khẳng định, Hội thảo là hoạt động rất có ý nghĩa để chúng ta tôn vinh, nhận thức rõ hơn về giá trị lịch sử, chính trị, khoa học và tầm vóc thời đại về sự ra đời của Đề cương về văn hóa Việt Nam trong tiến trình phát triển của nền văn hóa và sự nghiệp cách mạng của dân tộc, góp phần triển khai thắng lợi quan điểm, định hướng, mục tiêu và nhiệm vụ phát triển văn hóa, con người trong Nghị quyết đại hội lần thứ XIII của Đảng và kết luận của Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021, quán triệt sâu sắc bài phát biểu quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội nghị này.
Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: ND
Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng cũng cho rằng, Đề cương về văn hóa đã khẳng định tầm quan trọng đặc biệt của nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa mới trong toàn bộ sự nghiệp cách mạng Việt Nam, với nhận thức đúng đắn rằng: sự lãnh đạo của Đảng trên lĩnh vực văn hóa vừa là một tất yếu chính trị, vừa là một tất yếu khách quan.
Cách mạng muốn xây dựng thành công nền văn hóa mới dứt khoát phải do Đảng tiền phong lãnh đạo. Mặt khác, có lãnh đạo được phong trào văn hóa, Đảng mới lan tỏa được tư tưởng cách mạng, tạo nên ảnh hưởng sâu rộng trong xã hội.
Việc xây dựng nền văn hóa mới phải gắn liền với cuộc cách mạng giải phóng dân tộc và sự nghiệp xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa. Công cuộc cải tạo xã hội, loại bỏ những gì cũ kỹ lạc hậu, hướng tới xây dựng một chế độ xã hội mới ưu việt hơn chỉ hoàn thành khi hình thành được nền văn hóa mới: “nền văn hóa xã hội chủ nghĩa”.
Tại Hội thảo, đồng chí Nguyễn Văn Hùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã trình bày báo cáo, trong đó nêu bật những giá trị nền tảng, cốt lõi cũng như thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam; đề xuất một số định hướng và giải pháp phát huy giá trị của Đề cương về văn hóa Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Tại Hội thảo, trên cơ sở nghiên cứu, làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn vận dụng các quan điểm, đường lối của Đề cương về văn hóa Việt Nam qua các thời kỳ, các tác giả tham luận có đề xuất, kiến nghị một số cơ chế, chính sách về phát triển văn hóa hiện nay. Điều này có ý nghĩa quan trọng đối với việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới.
Hội thảo gồm 2 phiên thảo luận với các nội dung: Giá trị lý luận và thực tiễn của Đề cương về văn hóa Việt Nam và Văn hóa, con người Việt Nam – Nền tảng tinh thần, động lực phát triển đất nước giai đoạn mới.
Đông đảo các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, văn nghệ sĩ… đã đến dự Hội thảo. Ảnh: ND
Ban Tổ chức Hội thảo cho biết, đã có 1 báo cáo trung tâm và 173 tham luận của các cơ quan, tổ chức, các cá nhân nhà quản lý, nhà khoa học và những người trực tiếp làm công tác văn hóa nghệ thuật trong cả nước.
Điểm cầu tại trụ sở Thành ủy Hà Nội
Hội thảo khoa học cấp quốc gia “80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam: Khởi nguồn và động lực phát triển” là hoạt động trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương văn hóa Việt Nam.
Năm 1943 “Đề cương về văn hóa Việt Nam” do đồng chí Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo đã đi vào lịch sử như một bản Cương lĩnh đầu tiên của Đảng về văn hóa. Thực tiễn đấu tranh cách mạng và xây dựng nền văn hóa mới ở Việt Nam 80 năm qua đã cho thấy ý nghĩa và giá trị mang tầm thời đại của văn kiện này.
Với Đề cương về văn hóa Việt Nam, lần đầu tiên Đảng ta đã trình bày rõ ràng những quan điểm cơ bản của mình về văn hóa; Về vị trí của văn hóa trong tiến trình cách mạng giải phóng dân tộc; Về sự tất yếu phải thực hiện cách mạng tư tưởng văn hóa sau khi cách mạng chính trị thành công và định hướng xây dựng một nền văn hóa mới Việt Nam. Cụ thể, Văn hóa “bao gồm cả tư tưởng, học thuật và nghệ thuật”, thuộc kiến trúc thượng tầng của xã hội; Nền tảng kinh tế của một xã hội quyết định toàn bộ văn hóa của xã hội ấy.
Đảng đã xác định văn hóa là một mặt trận đấu tranh cách mạng quan trọng, không thể thiếu trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, và khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với văn hóa và cách mạng văn hóa.
Thức tỉnh và thu hút, tập hợp giới trí thức, văn nghệ sĩ Việt Nam vào sự nghiệp cứu quốc dưới ngọn cờ lãnh đạo của Đảng; Huy động sức mạnh văn hóa trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do cho dân tộc.
Định hướng xây dựng một nền văn hóa Việt Nam mới dựa trên 3 nguyên tắc: Dân tộc, khoa học, đại chúng. Xác định tính chất của nền văn hóa mới Việt Nam: Dân tộc về hình thức và tân dân chủ về nội dung.
Đề cương về văn hóa Việt Nam đã thể hiện một cách sâu sắc và dễ hiểu những quan điểm của Đảng về văn hóa và cách mạng văn hóa ở Việt Nam, trên cơ sở những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lê nin.
Những quan điểm đó đã có tác dụng soi đường và định hướng tư tưởng, nhận thức, phương châm hoạt động văn hóa cho toàn thể dân tộc qua các thời kỳ lịch sử khác nhau, đóng góp vào thắng lợi chung của cuộc đấu tranh cách mạng ở Việt Nam. Vì vậy, trong bối cảnh hiện nay, những ý nghĩa và giá trị của bản “Đề cương về văn hóa Việt Nam” sẽ vẫn tiếp tục được khẳng định và phát huy.
Trên cơ sở đó, Hội thảo đã nhìn lại và khẳng định nền tảng lý luận, giá trị, nguyên tắc cốt lõi của Đề cương về văn hóa Việt Nam, từ đó tìm ra những định hướng, giải pháp góp phần khơi dậy khát vọng cống hiến, tạo động lực chấn hưng văn hóa, phát triển toàn diện con người Việt Nam trong bối cảnh mới nhằm hiện thực hóa Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, triển khai có hiệu quả Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 và cụ thể hóa lộ trình triển khai Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030.
Thanh Mai