Với mục tiêu đưa Làng cổ Đường Lâm trở thành Di tích quốc gia đặc biệt, tiến tới được công nhận là Di sản văn hóa thế giới, thành phố Hà Nội đang khẩn trương xây dựng Đề án “Đầu tư tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Làng cổ ở Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, giai đoạn 2024 – 2030, định hướng đến năm 2035”…
Cách trung tâm thủ đô Hà Nội gần 50 km, làng cổ ở Đường Lâm, thị xã Sơn Tây gồm 5 thôn: Mông Phụ, Đông Sàng, Đoài Giáp, Cam Thịnh và Cam Lâm. Đường Lâm vẫn còn được nhắc đến với cái tên khác như: “Làng Việt cổ đá ong” hay “ấp hai Vua”, “bảo tàng sống” của văn hóa Việt…
Đường Lâm là nơi lưu giữ, bảo tồn một kho tàng văn hóa lịch sử quý báu của một làng quê thuần Việt vùng đồng bằng Bắc Bộ. Đường Lâm hiện vẫn còn lưu giữ hệ thống cổng làng cổ, đình, đền, chùa, miếu, lăng mộ, văn chỉ, võ chỉ, giếng, điếm, rặng duối cổ, cây đa, bến nước, những lễ hội truyền thống, nét ẩm thực đặc sắc và hàng trăm ngôi nhà cổ, gần 1 nghìn ngôi nhà truyền thống Việt. Tiêu biểu là cổng cổ bên cạnh cây đa 300 tuổi của làng Mông Phụ, đình Mông Phụ, chùa Mía, đình thờ Phùng Hưng, đền và lăng Ngô Quyền….
Năm 2006, Đường Lâm trở thành làng cổ đầu tiên của cả nước được trao bằng Di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Năm 2019, Làng cổ ở Đường Lâm được công nhận là điểm du lịch cấp Thành phố.
Sau gần 20 năm được xếp hạng Di tích kiến trúc – nghệ thuật cấp quốc gia, làng cổ Đường Lâm đã trở thành một “điểm sáng” về bảo tồn, phát huy giá trị di sản.
Hiện Làng cổ Đường Lâm đang trở thành điểm đến lý tưởng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước Đường Lâm đang phấn đấu đến năm 2030 thu hút từ 150.000 – 200.000 lượt khách du lịch/năm, đến năm 2035 đạt 250.000 – 300.000 lượt khách/năm. Địa phương đang xây dựng nơi đây thành không gian sáng tạo độc đáo, mang đến nhiều trải nghiệm mới lạ cho khách. Tiêu biểu như: Không gian trình diễn nghệ thuật, workshop và phát triển sáng tạo Đoài Creative – không gian sáng tạo đầu tiên; tiếp đến là không gian Đoài Community của Làng cổ Đường Lâm chính thức ra mắt đã góp phần phục vụ trẻ em làng cổ và du khách đến tham quan.
Theo Trưởng Ban Quản lý Di tích Làng cổ Đường Lâm Nguyễn Đăng Thạo, các hoạt động góp phần đem đến cho nhân dân và du khách những khám phá về đặc trưng của Làng cổ Đường Lâm, thông qua đó nâng cao ý thức giữ gìn và bảo tồn các giá trị truyền thống.
Việc này rất có ý nghĩa khi Hà Nội đang thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa và hiện thực hóa các sáng kiến khi tham gia Mạng lưới các Thành phố sáng tạo
Với mục tiêu đưa Làng cổ Đường Lâm trở thành Di tích quốc gia đặc biệt, tiến tới được công nhận là Di sản văn hóa thế giới, Thành phố Hà Nội đang khẩn trương xây dựng Đề án “Đầu tư tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị di tích Làng cổ ở Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, giai đoạn 2024 – 2030, định hướng đến năm 2035”. Đề án hướng tới công tác bảo tồn, tôn tạo di sản, gìn giữ giá trị truyền thống, đảm bảo sự phát triển bền vững; xây dựng sản phẩm du lịch đa dạng, chất lượng cao.
Thị xã Sơn Tây sẽ đẩy mạnh và duy trì các hoạt động như giới thiệu nét đẹp truyền thống của Tết làng Việt; nâng cấp quy mô lễ giỗ vua Phùng Hưng và vua Ngô Quyền; tái hiện truyền thuyết thông qua việc xây dựng các chương trình biểu diễn nghệ thuật, trình diễn công nghệ 3D mapping v.v.
Một Đường Lâm với nhiều giá trị văn hóa và lịch sử quý báu
Trong niềm vui đưa Làng cổ Đường Lâm trở thành Di tích quốc gia đặc biệt, nhân dịp kỷ niệm Ngày Gia đình Việt nam 28/6 và kỷ niệm Ngày thương binh liệt sĩ 27/7/2024, Chủ tịch nước Tô Lâm đã đến xã Đường Lâm.
Chủ tịch nước và đoàn thăm hỏi, tặng quà hai gia đình tiêu biểu, gương mẫu ở thôn Mông Phụ, trong đó 1 gia đình có 3 và 4 thế hệ cùng chung sống. Một gia đình chủ hộ là bộ đội xuất ngũ, bị nhiễm chất độc da cam.
Chủ tịch nước Tô Lâm, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh thăm Làng cổ Đường Lâm
Tại đây, Chủ tịch nước bày tỏ mong muốn gia đình nào cũng đoàn kết, sum vầy, yêu thương nhau như đại gia đình của ông Quốc, ông Phúc. “Gia đình vững mạnh, xóm làng đoàn kết, duy trì văn hóa truyền thống làng xã và xã nào cũng tốt thì thị xã sẽ tốt, xã nào, huyện nào cũng tốt, thì tỉnh nào cũng sẽ tốt và cả nước tốt”, Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh.
Chủ tịch nước Tô Lâm khẳng định, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm, chăm sóc từng người, từng gia đình, không để ai ở lại phía sau. Nhân Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 và Ngày thương binh liệt sĩ 27/7, Chủ tịch nước mong Nhân dân xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây tiếp tục giữ gìn nền tảng là văn hóa truyền thống làng xã, trong đó gốc vững là gia đình hạnh phúc, người dân đoàn kết hỗ trợ lẫn nhau.
Chủ tịch nước tin tưởng với những giá trị đã được khẳng định, Đường Lâm sẽ tiếp tục phát huy là trung tâm của văn hoá Xứ Đoài xưa, quê hương văn hiến, cách mạng, có truyền thống hiếu học rất đỗi tự hào không chỉ của các thế hệ gia đình và Nhân dân Đường Lâm mà còn của Thủ đô Hà Nội và cả nước.
Thanh Anh