Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc, mà còn là dịp để cộng đồng tưởng nhớ tổ tiên, tri ân tiền nhân khai khẩn, dựng làng, lập ấp; đồng thời, bồi đắp lòng tự hào dân tộc, tình đoàn kết xóm làng và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc…
Ngày 8/4, tại thị trấn Đại Nghĩa (huyện Mỹ Đức), huyện Ứng Hòa và huyện Mỹ Đức đã tổ chức Lễ công bố Quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh Lễ hội truyền thống Hội làng đôi dân Văn Giang – Nam Dương vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và khai mạc Lễ hội làng Văn Giang – Nam Dương năm 2025.
Hội làng Văn Giang – Nam Dương được tổ chức 3 năm một lần trên sông Đáy vào ngày 12 tháng 3 âm lịch
Ảnh: Kim Nhuệ
Theo các cụ cao niên ở địa phương, ngày xưa, dân làng Nam Dương ven sông Đáy có cuộc sống yên bình thì bỗng dưng một ngày nọ, bọn cướp bóc ở đâu đó tràn về. Chúng quấy nhiễu cuộc sống của người dân, tàn phá nhà cửa, cướp của cải, lợn, gà, trâu bò… Các bậc trưởng lão đã ra đình đánh trống kêu cứu. Nghe tiếng trống, người làng Văn Giang lập tức bơi thuyền sang ứng cứu. Sau khi đánh đuổi bọn cướp, hai làng lập khoán ước trên sông (hiện còn bản lưu bằng chữ Hán, lập vào năm 1849): Hễ làng nào có giặc, cướp hoành hành thì đánh trống báo hiệu để cùng nhau chống lại, bảo vệ xóm làng… Cho tới bây giờ, khoán ước của tổ tiên vẫn được con cháu hai làng tiếp nối, thực hành…
Lễ hội truyền thống Hội làng Văn Giang – Nam Dương là loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian độc đáo, có lịch sử lâu đời, gắn bó mật thiết với đời sống tinh thần của nhân dân hai làng Văn Giang (thị trấn Đại Nghĩa, huyện Mỹ Đức) và Nam Dương (xã Thái Hòa, huyện Ứng Hòa). Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc, mà còn là dịp để cộng đồng tưởng nhớ tổ tiên, tri ân tiền nhân khai khẩn, dựng làng, lập ấp; đồng thời, bồi đắp lòng tự hào dân tộc, tình đoàn kết xóm làng và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc.
Ngay sau lễ công bố Quyết định là phần khai mạc Lễ hội truyền thống Hội làng Văn Giang – Nam Dương năm 2025 với đầy đủ các nghi lễ truyền thống trang nghiêm, trọng thể cùng các hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian sôi nổi, thu hút sự tham gia đông đảo của Nhân dân và du khách thập phương. Phần lễ được tổ chức tôn nghiêm, mang tính cộng đồng sâu sắc; phần hội diễn ra sôi nổi, vui tươi, lành mạnh, phản ánh đời sống sinh hoạt phong phú và tinh thần đoàn kết của cư dân vùng đất ven sông Đáy.
Lãnh đạo huyện Ứng Hòa và Mỹ Đức nhận Quyết định Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống Hội làng Văn Giang- Nam Dương
Ảnh Sơn Tùng
Việc ghi danh Lễ hội truyền thống Hội làng đôi dân Văn Giang – Nam Dương vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ góp phần khẳng định giá trị di sản văn hóa đặc sắc của huyện Mỹ Đức và huyện Ứng Hòa, mà còn mở ra nhiều cơ hội trong việc gắn kết bảo tồn văn hóa với phát triển du lịch địa phương, góp phần xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân.
Tại buổi lễ, các đại biểu và Nhân dân đã được thưởng thức chương trình văn nghệ đặc sắc do nghệ nhân và đội văn nghệ các làng biểu diễn, cùng phóng sự “Độc đáo lễ hội khoán ước trên sông Văn Giang – Nam Dương”, tái hiện sống động những nét văn hóa truyền thống độc đáo của lễ hội.
Sơn Hà