Sáng ngày 23/4, tại thôn Bạch Thạch, xã Hoà Thạch, huyện Quốc Oai, UBND xã Hoà Thạch tổ chức lễ khánh thành công trình khu Lăng mộ lưỡng quốc Trạng nguyên Nguyễn Trực.
Dự án tu bổ, tôn tạo Lăng mộ lưỡng quốc trạng nguyên Nguyễn trực tại thôn Bạch Thạch, xã Hòa Thạch khởi công ngày 8/11/2017, hoàn thành, đưa vào sử dụng ngày 11/3/2020 với kinh phí trên 12 tỷ 683 triệu đồng.
Theo tài liệu ghi lại, cụ Nguyễn Trực có cha là Nguyễn Thời Trung, người Bối Khê- Thanh Oai, làm quan thời nhà Trần. trước khi làm quan cụ đã sống tại Khê Thượng xã Nghĩa Bang, nay là thôn Văn Khê xã Nghĩa Hương và kết duyên với người con gái họ Đỗ tên là Đỗ Thị Trừng, sinh được 4 người con, trong đó Trạng Trực chính là người con trai cả. Năm 1416 Trạng Trực được sinh ra tại Am Long đẩu, núi Phật tích, nay là Chùa Long đẩu, xã Sài Sơn. Lúc mới sinh, Trạng Trực có tướng mạo kỳ vĩ, thông minh, ham đọc sách. Năm 12 tuổi, Trạng Trực đã có khả năng làm thơ, hiểu văn. Năm 18 tuổi ông đỗ kỳ thi Hương tại Sơn Tây, đứng thứ 2. Năm 26 tuổi ông đỗ Đệ nhất Tiến sĩ, đứng đầu khoa thi năm Nhâm tuất 1442 đời vua Lê thái Tông, tức đỗ Trạng Nguyên mở đầu khoa thi thời nhà Lê, khi vâng lệnh đi sứ sang Trung Hoa, gặp kỳ thi do Vua nhà Minh tổ chức ông cũng xin dự thi và đỗ, được vua nhà Minh công nhận là Trạng nguyên, từ đó ông có tên Lưỡng quốc Trạng Nguyên. Đến năm Diên Ninh thứ 2 (1454) khi mẹ ông mất, ông xin về quê nhà tại Khê Thượng, Nghĩa Bang để chịu tang mẹ. Trong thời gian này, ông đã mở lớp dạy học và bốc thuốc cứu dân, lớp học ông mở có hàng nghìn người đến xin học, trong số học trò của ông có rất nhiều người đỗ đạt và trở thành quan, quân triều đình. Trong số đó phải kể đến có Tiến sĩ Kiều Phú người xã Lạp Hạ, nay là xã Liệp Tuyết. Cụ Nguyễn Trực mất vào năm Hồng Đức thứ 4 ( năm 1473), thọ 57 tuổi. Trong suốt cuộc đời làm quan Lưỡng quốc Trạng Nguyên Nguyễn Trực luôn thanh bạch, thẳng thắn, hết lòng tận trung với Vua, hiếu nghĩa với cha mẹ, luôn được các đời vua và quan thần trong triều, kẻ sĩ, nhân dân thán phục và quý mến.
Phát biểu taị buổi lễ, Phó chủ tịch UBND huyện Quốc Oai Hoàng Nguyên Ưng nhấn mạnh: Công trình khu Lăng mộ lưỡng quốc Trạng nguyên Nguyễn Trực là niềm tự hào của dòng họ, không chỉ là điểm sinh hoạt văn hóa tâm linh của các con cháu trong dòng họ, mà tương lai sẽ là địa chỉ để du khách, các nhà trường trong và ngoài huyện đến tham quan và giáo dục truyền thống nói chung và tinh thần hiếu học của Lưỡng quốc trạng nguyên Nguyễn Trực nói riêng. Phó chủ tịch UBND huyện đề nghị Ban quản lý khu Lăng mộ của xã Hòa Thạch cùng với dòng họ Nguyễn tại địa phương làm tốt công tác quản lý, bảo quản các hạng mục công trình khu di tích, thường xuyên làm tốt công tác vệ sinh môi trường, chăm sóc vườn cây, cỏ, hoa và phần Lăng mộ được đảm bảo phong quang sạch đẹp, luôn giữ vẻ tôn nghiêm của khu Lăng mộ….
Khánh Hưng