Quận Bắc Từ Liêm là địa bàn đang trong quá trình đô thị hóa nhanh. Nhiều phường hiện vẫn còn hoạt động sản xuất nông nghiệp, có sự giao thoa của nếp sống đô thị và nông thôn, làng xã. Vì vậy, việc thực hiện hiệu qủa nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội đối với quận Bắc Từ Liêm càng có ý nghĩa quan trọng, vừa góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho nhân dân, vừa phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, đẩy lùi những hủ tục, lạc hậu.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, từ khi thành lập quận (năm 2014) đến nay, quận Bắc Từ Liêm luôn coi trọng đến công tác này, tổ chức được nhiều hoạt động thiết thực.
Theo đó, Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” quận đã chỉ đạo các ngành, các cấp, các hội, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền thông qua hệ thống đài phát thanh phường, các hội nghị tại cơ sở, tọa đàm, nói chuyện chuyên đề, sinh hoạt câu lạc bộ, phát tờ rơi… Nhờ vậy, nhận thức của người dân đã dần thay đổi và tích cực hưởng ứng. Đến nay, việc tổ chức lễ cưới đơn giản hơn, không dài ngày, không ăn uống linh đình, phô trương, lãng phí, hướng đến sự trang trọng, vui tươi, lành mạnh và tiết kiệm. Nhiều đám cưới tổ chức theo nếp sống mới: Trao giấy đăng ký kết hôn tại UBND phường, không dùng thuốc lá mời khách, tổ chức ăn uống trong phạm vi gia đình. Năm 2014, toàn quận có 1.588/1.672 đám cưới thực hiện theo quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, đạt 95%. Năm 2018, toàn quận có 1.039/1.062 đám cưới thực hiện theo quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, đạt 97,8 %. Đến tháng 3/2019, toàn quận có 349/358 đám cưới thực hiện theo quy định về nếp sống văn minh trong việc cưới, đạt 97,4%.
Lễ hội bơi Đăm (phường Tây Tựu)
Việc tang cũng có nhiều tiến bộ. Các đám tang không còn tổ chức ăn uống linh đình, dài ngày, không ca, kèn quá 22h đêm, trước 6h sáng, tang phục giản đơn, các nghi lễ, quy trình lễ tang ngắn gọn, nhiều hủ tục lạc hậu đã được loại bỏ. Các gia đình có người qua đời đều làm đầy đủ các thủ tục khai tử, các hình thức phúng viếng gọn nhẹ, thiết thực. 100% các đám tang không mời thuốc lá, không tổ chức làm cỗ mời khách ăn trong ngày tang. Việc hỏa táng có chiều hướng tăng. Năm 2014, toàn quận có 462/491 đám tang thực hiện theo đúng quy ước, đạt 94,1%; có 310/652 đám tang tổ chức đi hỏa táng, đạt tỷ lệ 47,55 %. Năm 2018, toàn quận có 623/696 đám tang thực hiện theo đúng quy ước, đạt 95,9%; có 547/759 đám tang tổ chức hỏa táng, đạt 72,07%. Đến tháng 3/2019, toàn quận có 150/155 đám tang thực hiện theo đúng quy định, đạt 96,7%; có 137/183 đám tang tổ chức hỏa táng, đạt 74,86%.
Công tác quản lý lễ hội tiếp tục được tăng cường. Hiện nay quận Bắc Từ Liêm có 29 lễ hội diễn ra hằng năm, trong đó, lễ hội truyền thống đình Chèm, phường Thụy Phương và lễ hội bơi Đăm, phường Tây Tựu đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Để đảm bảo các lễ hội diễn ra theo đúng quy chế, đảm bảo an toàn, văn minh, tiết kiệm, Ban chỉ đạo “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” quận và các phường thường xuyên tổ chức tuyên truyền về những quy định tổ chức lễ hội và thực hiện nếp sống văn minh trong sinh hoạt tôn giáo, tín ngưỡng tại nơi thờ tự; thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn Ban quản lý các di tích tăng cường vận động nhân dân thực hiện nghiêm túc việc đặt tiền giọt dầu, để hòm công đức, hạn chế đốt vàng mã.
Cùng với việc thường xuyên chỉ đạo việc tăng cường công tác kiểm tra việc tổ chức các lễ hội, UBND quận còn tổ chức các đoàn thăm, tặng quà các chức sắc tôn giáo vào dịp lễ tết, lễ trọng; hướng dẫn UBND các phường, Ban quản lý các di tích thực hiện công tác tu bổ, tôn tạo di tích theo đúng quy định, tăng cường công tác quản lý trật tự xã hội, vệ sinh môi trường tại các di tích. Nhờ vậy, các lễ hội truyền thống trên địa bàn quận Bắc Từ Liêm diễn ra đảm bảo đúng quy định. Nhiều loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống được quan tâm đưa vào trong hoạt động các lễ hội như: hát quan họ, hát chèo, đấu vật, đánh đu, thổi cơm thi, kéo co, đua thuyền, thi bơi..đã góp phần tăng cường tinh thần đoàn kết trong nhân dân, hình thành nếp sống văn minh nơi thờ tự, giữ gìn nét đẹp truyền thống của dân tộc, bài trừ mê tín dị đoan, hủ tục. Năm 2015, lần đầu tiên UBND quận Bắc Từ Liêm tổ chức lễ hội bơi Đăm truyền thống với quy mô cấp quận đã cho thấy những giá trị của di sản văn hóa nơi đây nhờ sức lan tỏa rộng rãi trong nhân dân và du khách thập phương.
Hà Phương
Theo Trung tâm Thông tin Triển lãm