Ngày 15/8, gia đình cựu chiến binh Mỹ Walter Eugence Wilber đã trao cho nhà tù Hòa Lò những lá thư ông viết cho gia đình cùng nhiều hiện vật ông mang theo trong gần 5 năm bị giam tại đây.
Trung tá Hải quân phi công Walter Eugene Wilber đã có thời gian tham chiến tại Việt Nam, là phi công của chiến đấu cơ F- 4J Phantom II, nhận lệnh xuất kích từ tàu sân bay trên biển Thái Bình Dương đi ném bom miền Bắc – Việt Nam theo mục tiêu đã được định trước. Phi cơ do Walter Eugene Wilber điều khiển đã bị quân và dân Đô Lương – Nghệ An bắn rơi vào ngày 16/6/1968, người bạn đồng hành Bernard Francis Rupinsk đã tử vong còn Walter Eugene Wilber kịp nhảy dù xuống cánh đồng huyện Thanh Chương, bị bắt giữ và trở thành tù binh.
Sau khi bị bắt, ông được đưa về Hà Nội, được chăm sóc y tế và sau đó được đưa về tạm giam tại trại giam Hỏa Lò – Hà Nội trong khoảng thời gian 1968 – 1973, và di chuyển qua một số trại tạm giam tù binh phi công khác. Suy nghĩ về cuộc chiến tranh Việt Nam của Trung tá Hải quân phi công Walter Eugene Wilber đã có những thay đổi kể từ đây.
Sau gần 5 năm sống trong các trại giam tù binh phi công Mỹ ở Hà Nội, Walter Eugene Wilber đã nhận được sự đối xử nhân đạo từ phía Chính phủ Việt Nam, ông đã viết: “Tôi không bị tra tấn, mặc dù được đối xử không được thân thiện lắm. Tôi không hề bị đánh đập hay bị đối xử tàn nhẫn như những gì chúng tôi tưởng tượng trước đó”. Ông đã viết khá nhiều bức thư gửi về cho vợ và con trai kể về cuộc sống của ông trong trại tạm giam tù binh phi công Mỹ ở Hà Nội – Việt Nam.
Ngày 12/02/1973, Walter Eugence Wilber đã được Chính phủ Việt Nam trao trả cho Chính phủ Hoa Kỳ, theo tinh thần của Hiệp định Paris. Những kỷ vật trong thời gian bị giam giữ tại Hỏa Lò cũng được ông mang về Mỹ như để nhắc nhớ về một thời không thể nào quên trong cuộc đời binh nghiệp của mình. Gần 50 năm qua, ông vẫn đau đáu nỗi khát khao được trở lại Việt Nam để gặp lại những ân nhân. Tuy nhiên, vì lý do sức khỏe mà Walter Eugence Wilber đã không thực hiện được điều đó.
Hiểu được tâm nguyện của cha, người con trai thứ 2 của ông là Thomas Eugence Wilber đã thay cha thực hiện ước nguyện. Thomas đã đến Việt Nam nhiều lần và trong lần thứ 9 quay trở lại Việt Nam nhưng mới là lần thứ hai đến với Di tích lịch sử Hỏa Lò, ông Thomas Eugene Wilber đã quyết định trao tặng những kỉ vật vô giá của người cha thân yêu mà ông cùng gia đình đã lưu giữ suốt nửa thế kỷ qua đó là những bức thư cựu phi công gửi gia đình, tấm giấy gói quà của những đứa con gửi cho cha, các tập báo đăng bài viết về Walter khi ông trở về Mỹ… chỉ với một mong muốn cháy bỏng: Góp phần chứng minh những thông điệp mà người cha của ông đã cảm nhận về chính sách nhân đạo của Chính phủ Việt Nam đối với tù binh phi công Mỹ trong thời gian tạm giam tại Nhà tù Hỏa Lò.
Việc tiếp nhận nhiều hiện vật từ cựu chiến binh Mỹ lần này sẽ góp phần làm phong phú thêm nội dung trưng bày tại di tích. Câu chuyện chân thực của gia đình ông Walter sẽ chạm đến trái tim của du khách, là dẫn chứng xác thực, khách quan về cuộc sống của tù binh Mỹ tại trại giam Hỏa Lò, hàn gắn vết thương chiến tranh và vun đắp tình hữu nghị giữa hai dân tộc Việt Nam – Hoa Kỳ, đồng thời tạo sức lan tỏa để các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước tiếp tục cung cấp thêm nhiều thông tin, tài liệu và hiến tặng thêm nhiều hiện vật về tù binh phi công Mỹ, giúp Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò truyền tải tới công chúng thông điệp khách quan, chân thực về cuộc sống của tù binh phi công Mỹ ở Việt Nam.
Vy Vy (tổng hợp)
Ảnh: Internet
Theo MaskOnline