Nhiều điểm mới trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội tại các địa phương

Ghi nhận và đánh giá các di tích Đền Voi Phục, Phủ Tây Hồ, Chùa Hà đã có nhiều nỗ lực, tạo điểm mới trong công tác quản lý và tổ chức lễ hội năm nay, góp phần tôn vinh và phát huy giá trị di tích và bản sắc văn hóa truyền thống. Nhiều hoạt động nghi lễ truyền thống được tổ chức trang trọng, không gian và môi trường tại các lễ hội, di tích xanh, sạch, đẹp. Không khí lễ hội cũng như các hoạt động quản lý, tổ chức lễ hội tại các đình, đền, chùa nói trên đã diễn ra khá quy củ; các hoạt động tiêu cực, mặt trái được chấn chỉnh, đẩy lùi. Đoàn kiểm tra cũng lưu ý các điểm di tích này tiếp tục thực hiện tốt, phát huy kết quả đạt được, kiên quyết đẩy lùi những tiêu cực trong lễ hội.

Năm nay, bên cạnh nghi thức rước chân nhang Đức Thánh và Thánh Mẫu, trong lễ hội truyền thống “Tế khai sắc, rước khai xuân” Giáp Thìn 2024 còn tiếp tục thực hiện nghi thức khai ấn. Không gian của đền Voi Phục được trang hoàng đậm sắc xuân, cảnh quan sạch đẹp. Trong khuôn khổ Lễ hội, nhân dân còn được thưởng thức Chương trình văn nghệ quần chúng, các trò chơi dân gian, đặc biệt là Cuộc thi “Bày mâm lễ vật đẹp” với 14 mâm lễ đến từ các địa bàn dân cư thuộc phường Ngọc Khánh. Lễ hội diễn ra theo đúng tinh thần truyền thống với lễ rước trang nghiêm. Chủ tịch UBND quận Ba Đình Tạ Nam Chiến nhấn mạnh, lễ hội nhằm phát huy truyền thống văn hóa lịch sử của dân tộc, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân.

Tại Chùa Hà (quận Cầu Giấy), vào thời điểm kiểm tra, đoàn ghi nhận lượng người dân đi lễ không quá đông vì thời tiết mưa lạnh, mặc dù đây là dịp Rằm tháng Giêng. Công tác tổ chức, hướng dẫn người dân sắp lễ, bày lễ quy củ. Hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân được thực hiện thường xuyên.

Trưởng phòng VHTT quận Cầu Giấy Nguyễn Minh Cường thông tin, chuẩn bị cho mùa lễ hội, từ trước Tết Nguyên đán, quận Cầu Giấy đã triển khai thực hiện Bộ tiêu chí về môi trường văn hóa trong lễ hội truyền thống; thường xuyên tổ chức các đoàn kiểm tra công tác quản lý, sắp lễ tại chùa Hà. Tiểu BQL di tích chùa Hà chủ động chỉnh trang cảnh quan; vệ sinh thường xuyên khuôn viên và các khu vực hành lễ. Điểm mới năm nay là chùa Hà đã thực hiện số hóa với mã quét QR code để người dân và du khách dễ dàng tra cứu, tìm hiểu thông tin về di tích.

Đại diện lãnh đạo phường Dịch Vọng cũng cho biết, công tác quản lý di tích, lễ hội và tổ chức lễ hội được UBND phường đặc biệt quan tâm, thường xuyên bố trí lực lượng Công an và dân phòng phường thực hiện công tác phân luồng đảm bảo an toàn giao thông và hạn chế ùn tắc giao thông tại các tuyến phố nơi có khu vực di tích; Tăng cường kiểm tra, giám sát đơn vị duy trì môi trường để đàm bảo vệ sinh môi trường tại các tuyến đường nơi có khu vực di tích. Tại di tích Đình Chùa Hà, phường đã tăng cường bổ sung chỉnh trang, trang trí hoa tại bùng binh và tuyến đường Trần Đăng Ninh; Thực hiện mô hình Điểm trông giữ xe miễn phí tại Đình Chùa Hà từ 30 Tết đến Rằm tháng Giêng.

Tại Phủ Tây Hồ, thời điểm kiểm tra vào trước ngày Rằm tháng Giêng, đoàn kiểm tra ghi nhận những chuyển biến lớn trong công tác quản lý di tích và tổ chức lễ hội, đặc biệt là cảnh quan, môi trường sạch sẽ, hàng quán ở ngoài khuôn viên phủ gọn gàng, quy củ. Khu vực viết sớ mang diện mạo mới với những người viết sớ mặc đồng phục áo dài đỏ, tạo thiện cảm cho người dân đi lễ.

Bí thư Đảng ủy phường Quảng An Trương Tú Uyên cho biết, ngay từ cuối năm 2023, phường đã họp xin ý kiến quận về công tác quản lý và tổ chức lễ hội trên địa bàn; triển khai thực hiện tuyến phố văn minh, đảm bảo vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, có hồ sơ, có kiểm tra. Năm nay, phường cũng triển khai việc thanh toán không dùng tiền mặt với tất cả các cửa hàng, hàng quán, được các cửa hàng và người dân đều ủng hộ. Tại Phủ Tây Hồ – nơi người dân và du khách về chiêm bái thường đông đúc, phường đã có phương án trong việc phân luồng giao thông, trông giữ xe, niêm yết giá giữ xe, thanh toán qua mã QR code… Ông Trương Tú Uyên cũng cho biết thêm, từ Tết đến nay, phủ Tây Hồ luôn đón nhận lượng khách đông, có thời điểm tại đây trông giữ hơn 10.000 phương tiện ô tô và xe máy. Tuy khách tập trung đông nhưng đến nay, chưa ghi nhận hiện tượng trộm cắp, các lực lượng an ninh được tăng cường đến hết ngày 16 tháng Giêng.

Theo Trưởng tiểu ban quản lý di tích phủ Tây Hồ Trương Tiến Hồi, từ lâu BQL di tích đã không cho phép đốt hương ở khu nội tự; không đốt mã tại phủ. Người đi lễ chỉ đốt tiền vàng truyền thống. “Di tích đẩy mạnh tuyên truyền và khoảng 3 năm trở lại đây, việc đốt tiền vàng đã giảm hẳn, tránh lãng phí và ô nhiễm môi trường”, ông Hồi nói.

Đánh giá công tác tổ chức lễ hội, quản lý di tích tại các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở VHTT Hà Nội) Bùi Minh Hoàng nhận định, các địa chỉ được kiểm tra đều là những di tích trọng điểm của Thủ đô, được ngành văn hóa Hà Nội mong muốn xây dựng thành những khuôn mẫu điển hình trong công tác quản lý, phát huy giá trị di tích và quản lý lễ hội. Các di tích cơ bản đều có phương án tổ chức bài bản, đúng quy định, chưa ghi nhận vi phạm, các hiện tượng tiêu cực, hình ảnh phản cảm cơ bản được đẩy lùi. Công tác tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh lễ hội, xây dựng môi trường văn hóa trong lễ hội theo Bộ tiêu chí được Bộ VHTTDL ban hành.

Tuy nhiên, ông Bùi Minh Hoàng cho rằng, trong tháng Giêng dự báo lượng khách đi lễ vẫn sẽ đông. Các cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, di tích cần tập trung lực lượng để hướng dẫn du khách chu đáo; tuyên truyền người dân đi lễ văn minh, đặc biệt chú ý vấn đề phòng cháy, chữa cháy, vệ sinh môi trường, cảnh quan, an toàn vệ sinh thực phẩm.

Phó Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VHTTDL) Lương Đức Thắng đánh giá, qua kiểm tra thực tế, công tác quản lý, tổ chức lễ hội, quản lý di tích trên địa bàn Hà Nội nói chung và tại các di tích nêu trên khá tốt và bài bản, cho thấy sự quan tâm chỉ đạo cũng như quyết tâm của chính quyền địa phương nhằm tạo diện mạo mới cho các lễ hội, di tích, trở thành điểm đến thu hút du khách.

Ông Thắng nhấn mạnh, công tác tuyên truyền, giới thiệu về di tích đã được Hà Nội chú trọng triển khai hơn trước. Qua đó, nâng cao nhận thức, ý thức của người đi lễ, tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống, tri ân các bậc tiền nhân. Đặc biệt là những điểm mới đã tạo nên diện mạo tươi sáng, không khí vui tươi trong lễ hội những ngày đầu xuân mới. Công tác số hóa di tích, lễ hội, thí điểm không sử dụng tiền mặt, bài trí cảnh quan, sắp xếp hàng quán… đã thực sự đem đến những thay đổi ở những địa chỉ lớn, đông khách như Chùa Hà, Phủ Tây Hồ.

Bên cạnh đó, cần chú ý tiếp tục thực hiện nghiêm túc các văn bản chỉ đạo các cấp về công tác quản lý và tổ chức lễ hội cũng như hành lang pháp lý trong lĩnh vực này. Chú trọng đẩy lùi những tiêu cực, mặt trái; các di tích, lễ hội cũng cần được chú ý tạo những điểm mới, sáng tạo để ngày càng thu hút khách thập phương, trở thành điểm sáng cần nhân rộng.

Vy Vy