“Nguồn cội” là chuyến du hành đi theo các bước chuyển lớn trong sự nghiệp của nghệ sĩ Tô Bích Hải, khi bà thử nghiệm với các chất liệu khác nhau như sơn dầu, than chì, điêu khắc gỗ…
Họa sĩ Tô Bích Hải, sinh năm 1947 tại Móng Cái, Quảng Ninh, là người dân tộc Tày. Quê hương giàu truyền thống dân gian và tín ngưỡng, nhưng cũng chịu nhiều biến động chiến tranh, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong cuộc đời và hành trình nghệ thuật của bà.
Năm 1967, bà tốt nghiệp Học viện Mỹ thuật Lausanne,Thụy Sĩ và hiện định cư tại Pháp. Bà có nhiều tác phẩm lưu trữ tại Bảo tàng Roybet Fould (tỉnh Courbevoie); Bảo tàng tỉnh Poissy và Bảo tàng La Fabuloserie, Pháp.
Sống ở nước ngoài nhưng nữ nghệ sĩ luôn dành tình cảm đong đầy với quê hương, cội nguồn, tìm kiếm những ký ức, cảm giác về quê hương trong những sự vật hiện diện trong đời sống thiên nhiên và sinh hoạt hằng ngày.
Triển lãm “Nguồn cội” là chuyến du hành đi theo các bước chuyển lớn trong sự nghiệp của nghệ sỹ Tô Bích Hải, khi bà thử nghiệm với các chất liệu khác nhau như sơn dầu, than chì, điêu khắc gỗ,…
Loạt tranh sơn dầu “Nguồn cội” tập trung vào hiệu ứng thị giác khi những rễ cây được vẽ ở khổ lớn, bó rễ bện chặt vào thân cây rắn chắc như những sợi dây thừng. Những rễ cây chạy theo toàn bộ phần thân của cây, như các sợi nơ ron thần kinh liên kết từng mảng ký ức của người nghệ sỹ. Chính bởi kích cỡ lớn này, có thể coi đây là những bức chân dung về “nguồn cội”.
Hai loạt tác phẩm “Lắng nghe đá thì thầm” và “Lắng nghe cây than thở” như một lời mời gọi ta soi chiếu về những gì sơ khởi và thuộc về thiên nhiên.
Loạt sơn mài tĩnh vật là một góc nhìn mới của người nghệ sỹ khi bà đặt vấn đề về cội nguồn của thiên nhiên qua lát cắt của các loại quả. Loạt tranh chân dung về trẻ em đưa người xem vào những nhánh nhỏ trong cuộc sống của Tô Bích Hải khi xa xứ. Cuối cùng, cụm điêu khắc sắp đặt Totem đưa người xem về với những gì đơn sơ nhất của các phong tục thờ cúng truyền thống.
“Tôi chỉ là hạt giống nhỏ, loài cây hoang vươn lên tìm ánh sáng, để nghe cây thở dài, để nghe đá thì thầm trong cuộc chuyển mình rạo rực. Tôi như kẻ nhìn trộm vào sự biến hoá và thăng hoa của vật.” – Họa sĩ Tô Bích Hải chia sẻ.
Triển lãm “Nguồn cội” diễn ra từ 07-25/3/2025 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, 36 Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
M.T