Đến thăm Đền thờ Nguyên Phi Ỷ Lan- Khu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đúng vào dịp Đảng ủy, chính quyền và nhân dân xã Dương Xá tổ chức lễ tưởng niệm 898 năm ngày viên tịch Ỷ Lan Linh nhân Hoàng Thái Hậu (25 tháng 7 âm lịch) mới thấy […]
Đến thăm Đền thờ Nguyên Phi Ỷ Lan- Khu di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đúng vào dịp Đảng ủy, chính quyền và nhân dân xã Dương Xá tổ chức lễ tưởng niệm 898 năm ngày viên tịch Ỷ Lan Linh nhân Hoàng Thái Hậu (25 tháng 7 âm lịch) mới thấy hết niềm tự hào của người dân đất Việt về một người phụ nữ huyền thoại, một danh nhân có tài trị nước xuất chúng của dân tộc ở thế kỷ XI và XII.
Lễ dâng hương tại tượng đài Hoàng Thái hậu Ỷ Lan
Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan, tên thật là Lê Thị Yến, sinh ngày 7/3 năm Giáp Thân (1044), mất ngày 25/7 năm Đinh Dậu (1117). Bà xuất thân trong một gia đình làm nghề trồng dâu, nuôi tằm, dệt lụa, Bà nổi tiếng là người thông minh, xinh đẹp, nết na, dịu hiền, cha Bà là ông Lê Công Thiết và mẹ là bà Vũ Thị Tình quê làng Thổ Lỗi sau đổi thành Hương Siêu Loại, phủ Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (nay là xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội).
Từ một thôn nữ, do thông minh vốn sẵn tính trời nên bà được Vua đưa vào cung, phong làm “Ỷ Lan phu nhân”. Bà đã 2 lần nhiếp chính. Lần thứ nhất, thay chồng là vua Lý Thánh Tông đi dẹp giặc Phương Nam, với cương vị là Nguyên Phi Ỷ Lan. Lần thứ hai, thay con là Lý Nhân Tông lên ngôi khi mới 7 tuổi, với cương vị là Ỷ Lan Linh nhân Hoàng Thái Hậu. Với tài trị nước xuất chúng của Bà, loạn lạc đã được dẹp yên, dân đói đã được cứu sống, đưa nước Đại Việt bước nhanh trên con đường cường thịnh văn hiến. Bà đã có công sinh thành Thái tử Càn Đức, tức Lý Nhân Tông, vị vua uy vũ, văn trị ở ngôi lâu nhất trong lịch sử Việt Nam (56 năm). Bà đã giúp dân chăm lo sản xuất, trồng dâu nuôi tằm, xe tơ dệt lụa, đắp đê phòng lụt, cấm giết trâu bò cày kéo, mở kho cứu đói, đổi mệnh cho cung nữ cao niên và người ở đợ về xây dựng gia đình và còn chu cấp tiền bạc đến trọn đời…Bà có công lớn trong việc đàm đạo với các bậc túc tăng, kỳ lão ở chùa Trấn Quốc, phát triển Đạo Phật ở Việt Nam và làm nhiều điều hướng thiện. Về phép trị nước, Ỷ Lan đã tâu với vua: “Quyền uy có thể sinh ra tật xấu, muốn yên xã tắc phải trị sâu mọt thay bằng người hiền tài, ai được nhân tâm thì hưng thịnh, ai mất nhân tâm thì thất bại”. “Không nên xây nhiều chiến lũy, bởi chính lòng dân là chiến lũy kiên cố nhất”. “Quyền hành có thể giết chết con người chứ không giết được lòng người”. Những chân lý ấy đến nay vẫn còn nguyên giá trị.
Đức Ỷ Lan là một nhân vật huyền thoại vì cuộc đời và hành động của bà đã có tác động sâu xa đến tiến trình lịch sử và văn hóa Việt Nam. Bà là người duy nhất dưới thời quân chủ phụ quyền mà nhiếp chính đến hai lần. Bà được tôn vinh là “Quan Âm nữ” và tôn phong là “Mẫu nghi thiên hạ”, “Thượng đẳng tối linh thần”. Bà được Trung ương Hội LHPN Việt Nam đề nghị UNESCO công nhận là Người phụ nữ huyền thoại thế giới. Bà xứng đáng là Hoàng hậu duy nhất có lăng và bia thờ.
Đền thờ Nguyên Phi Ỷ Lan
Hàng năm, cứ đến ngày 25/7 âm lịch, nhân dân xã Dương Xá, cùng với nhân dân cả vùng hương khói tưởng niệm để biết ơn và noi gương công lao xây dựng quê hương xứng tầm với tài đức của Người.
Đạt Minh