Mới đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã đưa dự thảo quyết định về việc ban hành Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật để lấy ý kiến các cơ quan, tổ chức có liên quan, người dân quan tâm từ nay đến hết ngày 28/11/2021.
Dự thảo Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật gồm 3 chương, 11 điều. Trong đó, mục đích là để xác định các chuẩn mực hành vi ứng xử đạo đức, nhằm thống nhất nhận thức, hành động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật và toàn xã hội; Khuyến khích, phát huy, lan tỏa các giá trị tốt đẹp theo tinh thần “nhân cái đẹp, dẹp cái xấu”, lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực; Góp phần khẳng định vai trò, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
Phạm vi áp dụng của Quy tắc ứng xử này là Hành vi ứng xử của người hoạt động nghệ thuật trong hoạt động nghề nghiệp, đối với đồng nghiệp, với công chúng, khán giả, khi tham gia công tác xã hội, báo chí, truyền thông và mạng xã hội. Đối tượng áp dụng là những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật. Lĩnh vực nghệ thuật ở đây được hiểu là nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, mỹ thuật và nhiếp ảnh.
Chương 2 của Dự thảo Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã đưa ra 6 nhóm quy tắc ứng xử mà những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật cần phải tuân thủ, bao gồm:
Quy tắc ứng xử chung: Đặt lợi ích của dân tộc, quốc gia lên trên hết, trước hết, trọng danh dự, đề cao trách nhiệm công dân, trách nhiệm của người hoạt động nghệ thuật; Thực hiện đúng các quy định của pháp luật theo tinh thần “thượng tôn pháp luật”, tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân; không làm tổn hại uy tín của tập thể, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác; Giữ gìn phẩm chất đạo đức, uy tín, danh dự, tiếp nhận và xử lý thông tin văn minh, hiệu quả phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội, thuần phong mỹ tục và truyền thống văn hóa Việt Nam.
Quy tắc ứng xử trong hoạt động nghề nghiệp: Có khát vọng cống hiến cho sự nghiệp phát triển nghệ thuật, luôn tìm tòi cái mới, cái hay để phản ánh chân thực, sinh động cuộc sống nhằm sáng tạo những tác phẩm nghệ thuật có giá trị tư tưởng, thẩm mỹ, góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân; Lấy giá trị chân – thiện – mỹ làm mục tiêu, động lực để lan tỏa tinh thần, sứ mệnh của nghệ thuật, góp phần hình thành nhân cách, lý tưởng sống tốt đẹp, tình yêu quê hương, đất nước trong mỗi người và cộng đồng xã hội; Không ngừng học hỏi, trau dồi kiến thức, nâng cao nhận thức chính trị, trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp; khuyến khích khai thác các phương pháp sáng tạo, thể nghiệm mới, phù hợp với giáo dục, định hướng thẩm mỹ cho giới trẻ; tiếp thu tinh hoa nghệ thuật thế giới, tiếp nhận có chọn lọc các khuynh hướng, trào lưu nghệ thuật của nước ngoài để xây dựng và phát triển nghệ thuật Việt Nam tiên tiến, hiện đại, đồng thời phát huy và làm giầu thêm bản sắc văn hóa dân tộc; Giữ gìn danh hiệu, hình ảnh, sử dụng trang phục, hóa trang phù hợp với mục đích, nội dung hoạt động nghệ thuật; Góp phần quảng bá văn hóa đất nước con người Việt Nam, giữ gìn tình hữu nghị, đoàn kết quốc tế, không làm tổn hại đến lợi ích, an ninh, chủ quyền quốc gia, tuân thủ pháp luật nước sở tại khi tham gia các hoạt động nghệ thuật ở nước ngoài; Đấu tranh chống lại cái xấu, những hành vi tiêu cực, lệch chuẩn trong đời sống xã hội; có nhận thức, quan điểm đúng trước những biểu hiện lệch lạc, đánh mất bản sắc văn hoá dân tộc trong khuynh hướng sáng tác và biểu diễn; Không sáng tác, phổ biến, lưu hành, biểu diễn những tác phẩm gây tác động tiêu cực đến tư tưởng, thẩm mỹ của công chúng; vi phạm các quy định pháp luật.
Quy tắc ứng xử đối với đồng nghiệp: Tôn kính các lớp nghệ sỹ đi trước theo truyền thống“tôn sư, trọng đạo”, kế tục, trao truyền giá trị tốt đẹp cho các thế hệ người hoạt động nghệ thuật giữ nghề, trọng nghề, vì danh dự của người làm nghề; Tôn trọng, bảo vệ uy tín của đồng nghiệp trước công chúng, khán giả và xã hội; đoàn kết, tương thân, tương ái, giúp đỡ đồng nghiệp trong quá trình hoạt động nghệ thuật; Chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm đối với người mới hoạt động nghệ thuật; Có trách nhiệm trong phát ngôn, bày tỏ, chia sẻ quan điểm, không gây mâu thuẫn, cạnh tranh lành mạnh, không gây tổn hại đến uy tín, quyền lợi hợp pháp của đồng nghiệp.
Quy tắc ứng xử đối với công chúng, khán giả: Tôn trọng, lắng nghe, tiếp thu ý kiến đóng góp của công chúng, khán giả để hoàn thiện bản thân và nâng cao chất lượng sáng tác và biểu diễn nghệ thuật; Ứng xử chân thành, đúng mực, thân thiện và xây dựng hình ảnh đẹp của người hoạt động nghệ thuật trong lòng công chúng, khán giả; Không lợi dụng niềm tin, tình cảm của công chúng, khán giả để trục lợi
cho cá nhân.
Quy tắc ứng xử trên báo chí, truyền thông và mạng xã hội: Khuyến khích sử dụng tài khoản mạng xã hội của cá nhân để tương tác, chia sẻ, đăng tải, cung cấp thông tin theo nguồn chính thống có ích cho xã hội và đất nước; bình luận, nhận xét đúng mực, có văn hoá, có trách nhiệm về những vấn đề mà dư luận xã hội quan tâm; trung thực trong phát ngôn, bày tỏ và chia sẻ quan điểm đúng đắn, khách quan; Không sử dụng từ ngữ gây thù hận, phân biệt vùng, miền, giới tính, tôn giáo; không sử dụng ngôn ngữ, hình ảnh phản cảm, trái thuần phong mỹ tục; Không đăng tải, chia sẻ và lan truyền các nội dung vi phạm pháp luật, thông tin sai sự thật, vi phạm bản quyền, thông tin chưa được kiểm chứng, xúc phạm danh dự, nhân phẩm cá nhân và ảnh hưởng tiêu cực, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân; Không lôi kéo, xúi giục, kích động, tạo phe nhóm gây chia rẽ, mất đoàn kết, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; gây phương hại đến an ninh, trật tự, lợi ích quốc gia, dân tộc.
Quy tắc ứng xử khi tham gia các hoạt động xã hội khác : Phát huy tinh thần tự nguyện, tự giác tham gia các hoạt động xã hội, nêu cao tinh thần tương thân tương ái “thương người như thể thương thân”. Thực hiện, phối hợp thực hiện hiệu quả các phong trào, hoạt động từ thiện, nhân đạo, chăm lo người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội theo quy định pháp luật; Phát huy uy tín cá nhân để lan tỏa các giá trị nhân văn, những việc làm tốt, hình ảnh đẹp, hành vi ứng xử văn hoá trong xã hội đến cộng đồng, chú trọng các hoạt động liên quan đến giáo dục sức khoẻ cộng đồng, lối sống thân thiện và bảo vệ môi trường thiên nhiên, môi trường sinh thái; Công khai, minh bạch, kịp thời khi tham gia các hoạt động xã hội, giữ uy tín, trách nhiệm, danh dự người hoạt động nghệ thuật, không lạm dụng danh hiệu, danh xưng, hình ảnh để tư lợi cá nhân; Tham gia hoạt động quảng cáo phải đảm bảo truyền đạt thông tin trung thực, chính xác, rõ ràng về cộng dụng, tính năng của sản phẩm, hàng hoá đúng quy định của pháp luật, đặc biệt là các sản phẩm trong lĩnh vực y tế, giáo dục và môi trường; Không tổ chức, tham gia các hoạt động trái quy định của pháp luật, xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội; không thực hành, ủng hộ các hoạt động mê tín dị đoan, gây chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
V.H