Sáng ngày 15/02/2023 (tức ngày 25 tháng Giêng năm Quý Mão), Lễ hội truyền thống chùa Thánh Chúa (quận Cầu Giấy) đã long trọng được tổ chức.
Chùa Thánh Chúa được khởi dựng từ thời Lý trước năm 1064 trên đất thôn Dịch Vọng Hậu, tổng Dịch Vọng, phủ Hoài Đức (nay là phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội). Chùa được xếp hạng di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia theo Quyết định số 100/QĐ ngày 21/01/1989 của Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch).
Thế kỷ 17, cụ Nguyễn Khải Trạc là người làng Dịch Vọng Hậu đỗ Tiến sỹ khoa Đức Long thứ hai (1631) đời Lê Thần Tông lập nên làng Mai Dịch. Từ đó chùa Thánh Chúa là chùa chung của Nhân dân phường Dịch Vọng Hậu và phường Mai Dịch.
Chùa Thánh Chúa là một di tích lịch sử gắn bó sâu sắc với triều đại nhà Lý mà nhân vật tiêu biểu là Nguyên phi Ỷ Lan, người giúp vua Lý Thánh Tông và con là Lý Nhân Tông mở ra một thời đại văn hóa rực rỡ trong lịch sử dân tộc. Sử cũ ghi lại, đây là nơi Nguyên phi Ỷ Lan và các vị vua nhà Lý thường lui tới nghiên cứu Phật pháp. Năm Quý Mão (1063), vua Lý Thánh Tông (1023- 1072) ngoài 40 tuổi chưa có con trai, sai Chi hậu nội nhân là Nguyễn Bông làm lễ cầu tự ở chùa Thánh Chúa, sau đó Ỷ Lan phu nhân có mang sinh ra Hoàng tử Càn Đức tức Vua Lý Nhân Tông (1066 – 1128). Trong thời gian cầu tự, Nguyên phi Ỷ Lan ở lại chùa nhiều ngày để ăn chay niệm Phật và sống trong cảnh chùa thiên nhiên u tịch.
Chùa gồm nhiều hạng mục công trình như: Cổng Tam quan gác chuông, tòa Tam Bảo, nhà thờ Mẫu, nhà thờ Tổ, điện thờ Nguyên phi Ỷ Lan.
Năm 1959, khi Bác Hồ về thăm trường Đại học Sư phạm I, thấy hội trường xây trước cửa Tam quan chùa, Bác đề nghị dỡ bỏ. Điều đó thể hiện sự quan tâm của các cấp lãnh đạo về bảo tồn và gìn giữ di tích lịch sử – văn hóa. Năm 2016 và năm 2017, chùa đã được trùng tu lớn bằng nguồn kinh phí của UBND quận Cầu Giấy và công đức của Nhân dân phường Dịch Vọng Hậu, phường Mai Dịch cùng quý khách thập phương, vì vậy, cảnh quan chùa ngày càng khang trang, thu hút đông đảo Nhân dân và quý khách thập phương tới tham quan hành lễ.
Lễ hội truyền thống chùa Thánh Chúa được tổ chức vào ngày 25 tháng Giêng hàng năm. Phần nghi lễ có dâng hương, dâng hoa cúng Phật và tưởng niệm Nguyên phi Ỷ Lan, phần hội có tổ chức các trò chơi dân gian như: Cờ bỏi, bắt trạch trong chum, bịt mắt đập niêu.
CG